سخن بلاگ

بررسی جرم انگاری و مجازات بی حجابی در قرآن و قانون

بی حجابی در قرآن

بدون تردید زن گوهر آفرینش است و عفاف و پاکدامنی او بنیان سعادت جوامع بشری خواهد بود. در حقوق کنونی ایران مطابق با تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی بی حجابی مورد جرم انگاری قرار گرفته است. زنانی که بدون رعایت حجاب شرعی در معابر و اماکن عمومی حاضر شوند، به حبس از ۱۰ روز تا ۲ ماه و یا پرداخت جزای نقدی محکوم می گردند. با تصویب این ماده در سال ۱۳۷۵ هرگونه حضور زنان در انظار و اماکن عمومی، مورد جرم انگاری قرار گرفته و مجازات تعزیری در پی خواهد داشت. مجازات بی حجابی در قرآن از آیات متعددی استنباط می شود. مطابق با آیه ۳۱ سوره مبارکه نور زنان با ایمان می بایست زینت خود را غیر از آنچه به طور طبیعی آشکار است، نمایان نسازند. بر مبنای این آیه زنان مسلمان می بایست مقنعه های خود را بر روی سینه و گردن خویش قرار دهند. همچنین می بایست زیبایی خویش را غیر از اشخاص محرم به آنان مثل پدر، همسر و برادرشان آشکار نسازند.

در سوره مبارکه نور و دیگر سوره های قرآن کریم دستوراتی برای زنان مسلمان مبنی بر حفظ حجاب و پوشش اسلامی ذکر شده است، لیکن مجازات بی حجابی در قرآن بیان نگردیده است. با این حال در میان منابع فقهی اسلامی روایات و احادیث متعددی مبنی بر مجازات زن بی حجاب و بد حجاب وارد شده است. حجاب اصطلاحاً به معنای پرده و چیزی است که میان دو چیز فاصله و حائل ایجاد می کند. در اصطلاح حجاب پوشش خاصی است که سر، گردن، برجستگی های بدن زن و زیورآلات او را می پوشاند. در قرآن کریم واژه حجاب ۷ بار ذکر شده و به معنای چیزی است که مانع دیده شدن چیز دیگری می گردد.

مجازات بی حجابی در حقوق ایران

هرچند بی حجابی در قرآن مورد جرم انگاری قرار نگرفته و مجازات بی حجابی در قرآن بیان نگردیده است، لیکن به نظر مشهور فقهای شیعه بی حجابی و بد حجابی امر مذموم و حرامی است و مجازات دنیوی و اخروی در پی دارد. از همین رو قانونگذار ایران در سال ۱۳۶۲ برای نخستین بار در قانون تعزیرات اسلامی، مجازات حبس تعزیری و جزای نقدی را برای زنانی که بدون داشتن حجاب اسلامی در اماکن عمومی حاضر شوند مقرر نمود. پس از نسخ قانون مذکور توسط قانون تعزیرات ۱۳۷۵، رکن قانونی جرم بی حجابی تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی می باشد. نکته قابل توجه در خصوص مجازات حبس موضوع این ماده این است که این مجازات قابل تعلیق بوده و ممکن است به یکی از مجازات های جایگزین حبس محکوم شود.

نکته شایان توجه این است که حقوق کنونی ایران بر مبنای شرع اسلام پایه گذاری شده است و شورای نگهبان می بایست همه قوانین را از حیث تطبیق با مقررات شرعی تایید نماید. در مورد بی حجابی نظر مشهور فقهای شیعه و اهل تسنن مبنی بر تحریم بدحجابی و بی حجابی می باشد. هرچند پیامبر مکرم اسلام (ص) و برخی از ائمه معصومین (ع) حکومت اسلامی را رهبری می کردند. اما موردی مبنی بر این که آنان زنی را به اتهام بدحجابی به تعزیر با حبس محکوم کرده باشند، وجود ندارد.

حجاب در قانون

مجازات بی حجابی در قرآن به طور خاص تعیین نگردیده است. از همین رو قانونگذار ایران برای جرم انگاری بی حجابی و بد حجابی عموماً متکی به نظر مشهور فقهاء و مراجع تقلید شیعه می باشد. فقهاء نیز برای تحریم بی حجابی به روایاتی از ائمه معصومین مبنی بر بزرگ بودن گناه بی حجابی و بدن نمایی استناد می نمایند. ایشان همچنین برای تایید نظرات خود به مبانی فقهی مثل حسن و قبح عقلی و همچنین حق الناس بودن تحریکات جنسی ناشی از بی حجابی استناد می جویند.

همانطور که اشاره شد رکن قانونی جرم بی حجابی تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی می باشد که در سال ۱۳۷۵ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. شرایط جرم بودن رفتار مرتکب مطابق با تبصره مذکور از قرار زیر است:

به تصریح قانونگذار ارتکاب این جرم تنها توسط زنان قابل تصور است. در مورد مردان هرچند حجاب اسلامی برای آنان نیز دربردارنده قواعد و مقرراتی است، هیچگونه جرم انگاری در مورد بی حجابی یا بدحجابی این جنس انجام نگرفته است.

شرط تحقق این جرم، حضور زنان بدون داشتن حجاب شرعی در اجتماع است. همانطور که اشاره شد حجاب شرعی در اسلام عبارت است از پوشانده بودن همه نقاط و برجستگی های بدن زن و تنها پیدا بودن قرص صورت و کف دست ها و کف پاهای وی است.

تحقق این جرم تنها در صورتی ممکن است که زنان بدون حجاب شرعی در معابر یا اماکن عمومی ظاهر شوند. بنابراین در اماکن خصوصی مثل پارک های بانوان، سالن های زیبایی و … رعایت نکردن حجاب موجب توجه اتهام بی حجابی نمی شود.

مجازات این جرم ممکن است حبس تعزیری از ۱۰ روز تا ۲ ماه یا جزای نقدی از ۵۰ هزار ریال تا ۵۰۰ هزار ریال است. قاضی در انتخاب مجازات زندان یا جزای نقدی مختار است.

مجازات بی حجابی 

آیا می شود مجازات حبس بی حجابی را تعلیق کرد یا اجرای آن را به تعویق انداخت؟

نه تنها بی حجابی ممکن است مجازات زندان را در پی داشته باشد، بلکه به عنوان یک جرم مشهود، ضابطین قضایی می توانند متهم را بازداشت کنند. البته برای بازداشت زنی که مرتکب بی حجابی می شود می بایست شرایط قانونی متعددی فراهم باشد. در صورتی که زن به مجازات حبس محکوم شود، می توان تقاضای تعلیق مجازات یا صدور حکم به مجازات های جایگزین حبس را در دادگاه مطرح کرد.

ممکن است متهم فاقد سابقه محکومیت موثر کیفری باشد و قاضی تشخیص دهد با عدم اجرای مجازات حبس نیز، اصلاح می شود. در این صورت می توان اجرای مجازات حبس بی حجابی را، به مدت ۶ ماه تا ۲ سال تعلیق نمود. همچنین ممکن است به جای محکومیت به مجازات زندان، متهم به پرداخت جزای نقدی، ارائه خدمات عمومی رایگان یا نظام نیمه آزادی محکوم گردد. منظور از نظام نیمه آزادی این است که محکوم به حبس را با رضایت او تحت نظارت سامانه های الکترونیکی مثل پابند قرار داد.

مطالب مرتبط: حجاب و بدحجابی، شهیدان ، زن مسلمان

  مطالب مرتبط با حجاب و بدحجابی