زندگینامه شیخ عباس قمی ، صاحب کتاب مفاتیح الجنان

من هر موفقیتی که دارم از برکت مادرم است

حاج شیخ عباس قمی

"عباس بن محمد رضا القُمی (1294-1359ق) مشهور به شیخ عباس قمی و نیز محدّث قمی عالم شیعی قرن چهاردهم قمری است. او محدّث، مورخ و خطیب بود. مفاتیح الجنان، سفینة البحار و منتهی الآمال از مشهورترین تألیفات اوست.ایشان  46 کتاب تالیف نموده است.
ولادت و نسب
شیخ عباس در سال 1294 قمری در قم به دنیا آمد. پدرش محمد رضا قمی فردی متدین و مرجع مردم برای آگاهی از وظایف شرعی بود. مادر شیخ عباس به نام «بانو زینت» نیز از زنان متدینه و پارسا بود.
محدث قمی درباره وی می‌گوید: من هر موفقیتی که دارم از برکت مادرم است؛ زیرا ایشان سعی داشت همیشه مرا با طهارت کامل شیر دهد.
ازدواج

ازدواج شیخ عباس محدث قمی هنگامی که در مشهد اقامت می‌کند اتفاق افتاد، وی دختر آیت الله حاج سید احمد طباطبایی را به همسری برگزید.

تحصیلات
شیخ عباس تحصیلات دوران کودکی و نوجوانی را در قم گذراند. برخی اساتید وی در این شهر عبارتند از:

•     میرزا محمد ارباب قمی
•     شیخ ابوالقاسم قمی
•     سید احمد طباطبایی قمی پدرخانم محدث قمی
•     شیخ محمد حسین قمی استاد خط نستعلیق.

ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی
آقا بزرگ تهرانی از دوستان و ارادتمندان شیخ عباس می‌گوید: وی مثال بارز انسان کامل و مصداق فردی عالم فاضل و زیبنده صفات عالیه مانند حسن خلق و تواضع بود. سلیم الذات و شریف النفس بود و از غرور و شهرت طلبی دوری می‌جست و زندگی زاهدانه‌ای داشت. من در مدتی که با او بودم انس گرفتم و جانم با جان او درآمیخت.
داستان‌های فراوانی در وصف منش، رفتار و اخلاق وی بیان شده است.
وفات و مدفن
محدث قمی در شب سه شنبه 22ذی الحجه سال 1359 قمری و در سن 65 سالگی در نجف درگذشت. سید ابوالحسن اصفهانی در حرم امیر مؤمنان(علیه السلام) بر او نماز خواند و پیکرش در کنار استادش محدث نوری در حرم دفن گردید. سید محسن امین می‌نویسد:
سه مجلس بزرگداشت برای وی در نجف، کربلا و کاظمین برگزار شد."
برابر با ۳۰ دی ماه ۱۳۱۹ هجری شمسی

مطالب مرتبط :  علما و بزرگان ، حاج شیخ عباس قمی ، مفاتیح الجنان

اسناد کتاب مفاتیح الجنان - حاج شیخ عباس قمی

سوال: آیا کتاب مفاتیح الجنان معتبر است؟

پیش از پرداختن به جواب، توجه شما را به این خاطره از امام(ره) جلب مى کنیم که مرحوم حاج احمد آقا مى گفت: «من یک روزى مفاتیح الجنان را برداشتم به برخى از دعاها که رسیدم، براى من شک و تردید حاصل شد. رو کردم به امام(ره) و گفتم که آقا این چیزهایى که توى این مفاتیح الجنان است  درست است؟ یک وقت دیدم امام به من پرخاش کرد و گفت: احمد؛ یعنى، مرحوم شیخ عباس قمى دروغ مى گوید؟! به تو بگویم، مرحوم حاج شیخ عباس، به خود من گفت: در تمام عمرم یک مرتبه دروغ گفتم و بعد آن استغفار کردم. خیلى مسأله است که آدم بگوید من در تمام عمرم یک دروغ گفته ام، (فصلنامه بینات، شماره ۲۲ و ۲۳، ص ۹۷).

درباره مفاتیح مى توان گفت که بیشتر مطالب و روایات آنها معتبر است. اساساً کسانى که به جعل حدیث مى پرداختند، چندان انگیزه اى براى جعل ادعیه نداشتند با این حال ممکن است بعضى از روایات در آن کتاب ها ضعیف باشدبا این حال مطالب و دعاهاى کتاب «مفاتیح الجنان» از کتاب هاى اولیه و نیز روایات جمع آورى شده است و بیشتر دعاهاى آن (به ویژه متن) مأثور است. اساسا مرحوم شیخ عباس قمى (مؤلف مفاتیح الجنان) این کتاب را به جهت تهذیب و تصفیه کتاب هاى دعا از مطالب ساختگى و تحریف شده تألیف کرده است. البته نمى توان ادعا کرد که همه مطالب آن از نظر سند صحیح است.محدث قمی استاد فن حدیث بوده وخود ایشان دعاهائی را که سند محکمی ندارد نقل نکرده یا اینکه در پایان دعا اشاره کرده که برای این دعا اینطوری که نقل کرده اند سند معتبری نیافتم وصحیح آن اینگونه است.عمده دعاهائی که در مناسبت ها مانند(جمعه,اعیاد,وفیات,وماههای شریف و.. )خوانده می شود سند درست دارد .
همچنین بعضى از احادیثى که در کتاب شریف بحارالانوار و هم چنین سایر کتاب هاى حدیث جمع آورى شده است از نظر سند و یا متن ضعیف و قابل بحث است و این کار متخصصین فن حدیث شناسى است که خود یکى از شاخه هاى مهم علوم اسلامى است، لذا هیچ کس نمى تواند به طور عام بگوید تمام احادیثى که در فلان کتاب وارد شده از نظر سند و متن تام و صحیح است ولى وجود برخى از روایات ضعیف در این کتاب ها نباید سبب مهجور و متروک شدن آنها بشود و در مجموع این کتاب ها حاوى بهترین و ناب ترین آثار از ائمه معصومین(ع) در مسائل اعتقادى، اخلاقى، ادعیه و سایر معارف دینى مى باشد. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: ۷/۱۰۰۱۰۰۱۲۳)  منبع: پرسمان

مفاتیح آنلاین                  مفاتیح صوتی

مطالب مرتبط :  علما و بزرگان ، حاج شیخ عباس قمی ، مفاتیح الجنان

خاطراتی از حاج شیخ عباس قمی (ره) و کتاب مفاتیح الجنان

عقیده عجیب به معاد

حضرت آیة اللّه العظمی بهجت (از مراجع عالی قدر تقلید) فرمودند:

«من با حاج شیخ عباس مصاحبت زیادی داشتم و از ایشان قضایایی دارم. یکی از آنها، این است که وقتی در نجف اشرف به ایشان عرض کردم کسی شرح اصول کافی ملا صالح مازندرانی دارد و می خواهد بفروشد، می خواهید برای شما ابتیاع کنم؟ فرمودند: بلی. رفتم و کتاب را از کتابفروشی که نزد او برای فروش گذاشته بود، به صد و پنجاه فلس خریدم و برای ایشان آوردم. حاج شیخ خیلی خوشحال بود. هم از مطالب و هم از خط آن [خوشش آمد]. خیلی هم از من تشکر کرد؛ ولی به من فرمود: ببین نکند صاحبش در معامله مغبون و از فروش آن پشیمان شده باشد و بخواهد پس بگیرد یا پول بیشتری بخواهد.

رفتم پیش کتابفروشی و سؤال کردم و او گفت: صاحبش فروخت و رفت. به همان قیمت هم راضی بود. چون قیمت کتاب همان بود.

خلاصه، حاج شیخ این طور دقت داشت که نکند طرف مغبون شده باشد و بخواهد کتاب را پس بگیرد یا پول بیشتری بخواهد. اگر چنین است، پول بیشتری به او می دهیم که نکند فردای قیامت گرفتار باشیم. حتی وقتی به ایران رفته بودند، باز برای من پیغام دادند که اگر صاحب کتاب پیدا شد و دیدید مغبون و پشیمان است، به من خبر دهید!» حضرت آیة اللّه بهجت ـ دامت برکاته ـ آن گاه با یک حالی فرمودند: «لا اله الا اللّه، سابقا چه افرادی بودند!»

مطالب مرتبط :  علما و بزرگان ، حاج شیخ عباس قمی ، مفاتیح الجنان

محدث و احترام به سادات