حقوق عالم و دانشمند
امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند:
عالم حقوق زیادى بر عهده شما مردم دارد،
مِنْ حَقِّ الْعَالِمِ أَنْ لَا تُکْثِرَ عَلَیْهِ السُّؤَال بیش از اندازه از او سؤال نکنى؛
وَ لَا تَسْبِقَهُ فِی الْجَوَابِ در پاسخ گفتن به سؤ ال دیگران بر او سبقت نگیرى؛
وَ لَا تُلِحَّ إِذَا أَعْرَضَ اگر نخواست پاسخ سؤ ال را بدهد ،اصرار بر پاسخگوئى نکنى؛
وَ لَا تَأْخُذَ بِثَوْبِهِ إِذَا کَسِلَ هنگامى که از سؤ ال و جواب خسته شد، گوشه لباس او را نگیرى که به سؤ ال من پاسخ دهید؛
وَ لَا تُشِیرَ إِلَیْهِ بِیَدِکَ براى نشان دادن او با دست به وى اشاره نکنى؛
وَ لَا تَغْمِزَهُ بِعَیْنِکَ با اشاره چشمت با او سخن نگوئى؛
وَ لَا تُسَارَّهُ فِی مَجْلِسِهِ بطور محرمانه و خصوصى در حضور جمع با او سخن نگوئى؛
وَ لَا تَطْلُبْ عَوْرَاتِهِ در مقام شناخت عیوب وى بر نیایى؛
وَ أَنْ لَاتَقُولَ قَالَ فُلَانٌ خِلَافَ قَوْلِکَ نگویى نظر فلان شخصیت و دانشمند مخالف نظر شما است؛
وَ لَا تُفْشِیَ لَهُ سِرّاً راز او را افشاء نکنى؛
وَ لَا تَغْتَابَ عِنْدَهُ أَحَداً از هیچکس نزد او غیبت ننمائى؛
وَ أَنْ تَحْفَظَ لَهُ شَاهِداً وَ غَائِباً در حضور و غیاب او آبروى او را حفظ کنى؛
وَ أَنْ تَعُمَّ الْقَوْمَ بِالسَّلَامِ وَ تَخُصَّهُ بِالتَّحِیَّةِ هنگام ورود به مجلس به جمع سلام کن و بطور خاص بر او تحیت بگو؛
وَ تَجْلِسَ بَیْنَ یَدَیْهِ در مجالس در مقابل او بنشین؛
وَ إِنْ کَانَتْ لَهُ حَاجَةٌ سَبَقْتَ الْقَوْمَ إِلَى خِدْمَتِهِ اگر حاجتى داشت از سایر مردم در خدمت به او سبقت بگیر؛
وَ لَا تَمَلَّ مِنْ طُولِ صُحْبَتِهِ فَإِنَّمَا هُوَ مَثَلُ النَّخْلِ فَانْتَظِرْ مَتَى تَسْقُطُ عَلَیْکَ مِنْهُ مَنْفَعَةٌ از طولانى شدن سخنان او افسرده و ملول نشوى .زیرا عالم مانند درخت خرما ثمره اش شیرین و دلنشین است . پس منتظر باش تا زمانى که از آن درخت بر تو منفعتى فرو ریزد؛
وَ الْعَالِمُ بِمَنْزِلَةِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ الْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عالم به منزله انسان روزه دار و شب زنده دار و قیام کننده به انجام تکالیف شرعیه و جهاد کننده در راه خدا است.
(وسایل الشیعه، ج 12 ،ص 215)