دانستن اوقات قمر در عقرب از آن جهت اهمیت دارد که در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است :
« مَنْ سَافَرَ أَوْ تَزَوَّجَ وَ الْقَمَرُ فِی الْعَقْرَبِ لَمْ یَرَ الْحُسْنَى »
هر کــه به هنگام قمـــر در عقرب، سفر یا ازدواج کنـد روى نیکى نبیند.
بهشت کافى / ترجمه روضه کافى ؛ ؛ ص325
قمر در عقرب چیست؟
عقرب یکی از بروج دوازدگانه آسمان است که بر منطقه البروج قرار دارد . منطقة البروج نواری است که خورشید، ماه و سیارات از دید ناظر زمینی از آن عبور می کنند. و دایره میانی آن (دایرة البروج) سیر حرکت ظاهری سالانه خورشید است.
در حدود قرن پنجم قبل از میلاد، اخترگویان بابلی و شاید یونانی، منطقة البروج را به 12 قسمت برابر که هر کدام حدود 30 درجه اند، تقسیم و هر یک را یک برج نامیدند. و چون در هر برج عده اى از ستارگان گرد آمده اند که از هیئت اجتماع آنها صورت جانورانى قابل تصور می باشد، آن برج را به نام صورت آن جانور نامیدند. مانند برج حمل، ثور، جوزا و ...
عقرب هفتمین برج از بین این بروج است. و قمر در عقرب یعنی زمانی که ماه در برج یا صورت عقرب قرار می گیرد.
منظور از قمر در عقرب برج عقرب است یا صورت فلکی عقرب؟
از آنجایی که ستارگان در نظر ما که به آسمان نگاه می کنیم در طول یک سال اندکی از جای خود حرکت می کنند از زمان نامگذاری این بروج تا الان صورت های فلکی جابجا شده با بروج خود تطبیق ندارند و به همین خاطر در زمان ما قسمت عمده صورت عقرب در برج بعدی یعنی قوس قرار دارد. با این توضیح برای اصطلاح قمر در عقرب دو فرض وجود دارد، قمر در برج عقرب و قمر در صورت عقرب.
در مورد اینکه کدامیک از این دو می تواند منظور امام صادق علیه السلام در روایت فوق باشد بین علما اختلاف است یعنی برخی آن را برج عقرب می دانند و برخی دیگر صورت فلکی عقرب.
در این بین نظر علامه حسن زاده آملی که در زمان ما متبحر در علم هیئت و استاد این فن می باشند این است که ملاک همان صورت فلکی است و دلائلی برای آن ذکر می کنند. (رجوع کنید به کتاب ایشان با نام دروس فی المعرفه الوقت و القبله، درس 25)
اما در عین حال ایشان اینکه در هر دو مورد یعنی هم برج و هم صورت فلکی از مسافرت و ازدواج اجتناب شود را مطابق با احتیاط می دانند.
در جدول زیر برای اطلاع مراجعین محترم سایت هر دو زمان یعنی ورود و خروج قمر به برج عقرب و ورود و خروج آن به صورت فلکی عقرب قرار داده شده است.
نکته:
کاربرانی که می خواهند پاره ای امور را در اوقات قمر در عقرب یا در صورت فلکی رعایت کنند چنین است که اگر محاسبه نجومی بیانگر این است که مثلاً ساعت ۸:۴۵ یک روز قمر وارد عقرب می شود و چند روز بعد ساعت ۱۵:۳۷ قمر از عقرب خارج می شود، باید از صبح روز ورود قمر در عقرب تا عصر روز خروج را (طبق احتیاط) اوقات قمر در عقرب در نظر بگیرند.
منابع:
- ویکی نجوم (http://wiki.avastarco.com)
- دروس فی المعرفه الوقت و القبله، علامه حسن زاده آملی
- کانال گزارش استهلال ماهانه در پیام رسان سروش
مطالب خواندنی و شنیدنی
