معنای دشمن ظالم و یاور مظلوم در نهج البلاغه
آنوقت امام علی علیهالسّلام میفرماید: «و کونا للظّالم خصماً و للمظلوم عوناً.»(۱) خصم ظالم باشید. «خصم»، غیر از «دشمن» است. یک وقت کسی دشمن ظالم است؛ یعنی از ظالم بدش میآید و دشمن اوست. این، کافی نیست. «خصم او باش»، یعنی «مدّعیاش باش.» خصم یعنی «دشمنی که مدّعی است»، «دشمنی که گریبان ظالم را را میگیرد و او را رها نمیکند. بشریت بعد از امیرالمؤمنین علیهالسّلام، تا امروز، به سبب نگرفتن گریبان ستمکاران، بدبخت و روسیاه شد. اگر دستهای با ایمان، گریبان ظالمان و ستمکاران را میگرفتند، ظلم در دنیا اینقدر پیش نمیرفت؛ بلکه از بن برمیافتاد. امیرالمؤمنین این را میخواهد: «کونا للظّالم خصماً.» خصم ظالم باش. در دنیا، هرجا ظلم هست و ظالمی هست، تو که اینجا هستی، خود را خصمش بدان. نمیگوییم «اکنون راه بیفت؛ و از این سوی دنیا به آن سوی دنیا برو و گریبان ظالم را بگیر.» میگوییم «حتماً خصومت خودت را نشان بده. هروقت و هرجا فرصتی دست داد، خصم او باش و گریبانش را بگیر.» یک وقت انسان نمیتواند نزدیک ظالم برود و ابراز خصومت نماید؛ لذا از راه دور، مخاصمه میکند.
ببینید امروز، به خاطر عملنکردن به همین یک کلمه وصیت امیرالمؤمنین علیهالسّلام، در دنیا چه منجلابی ایجاد شده است و بشریت چه بدبختی هایی دارد! ببینید ملت ها و بخصوص مسلمانان چه مظلومیتی دارند! اگر به همین یک وصیت امیرالمؤمنین علیهالسّلام عمل میشد، امروز بسیاری از ظلم ها و مصیبت هایِ ناشی از ظلم ها، وجود نمیداشت. «و للمظلوم عوناً.» هرجا مظلومی هست، به او کمک کن. نمیگوید «طرفدارش باش». نه! باید کمکش کنی. هرچه میتوانی و به هرنحو که میتوانی.
پیامبر خدا (ص): روز غدیر خم ، بزرگترین اعیاد امت من است.
ای مردم، چه میگویید؟ خداوند هر صدایی را و پنهانی های هر کسی را میداند. پس هر کس هدایت یافت به نفع خودش است و هر کس گمراه شد به ضرر خودش گمراه شده است، و هر کس بیعت کند با خداوند بیعت میکند. دست خداوند بر روی دست بیعت کنندگان است.
ای مردم، با خدا بیعت کنید و با من بیعت نمایید و با علی امیرالمؤمنین و حسن و حسین و امامان از ایشان در دنیا و آخرت، به عنوان امامتی که در نسل ایشان باقی است بیعت کنید. خداوند بیعت شکنان را هلاک و وفاداران را مورد رحمت قرار میدهد. و هر کس بیعت را بشکند به ضرر خویش شکسته است، و هر کس به آنچه با خدا پیمان بسته وفا کند خداوند به او اجر عظیمی عنایت میفرماید.
متن کامل و ترجمه خطبه غدیر pdf
متن کامل خطبه غدیر - به صورت تصویری و جمله جمله (برای نمایش)
متن و ترجمه کامل خطبه غدیر - آنلاین
آیت الله جوادی آملی(حفظه الله):
در بین اساتید ندیدم کسی نهج البلاغه را مثل قرآن ببوسد ؛
ولی مرحوم علامه طباطبایی رحمه الله نهج البلاغه را هم مثل قرآن می بوسید.
منبع: مرزبان وحی وخرد به نقل از میراث ماندگار،سال دوم، ص 143.
هر کس به تلاوت قرآن انس گیرد از جدایی دوستان احساس تنهایی نمی کند.
امام علی (ع)
غررالحکم و دررالکلم، عبدالواحد الآمِدی، ح8790
چون خبر شهادت مالک اشتر به امیر المؤمنین علیه السّلام رسید حضرت بسیار اندوهگین و افسرده خاطر شد، گریست و بر منبر تشریف برده فرمود:
« إنّا للّه و إنّا إلیه راجعون، و الحمد للّه ربّ العالمین، اللّهمّ إنّى أحتسبه عندک فإنّ موته من مصائب الدّهر، رحم اللّه مالکا فلقد أوفى عهده، و قضى نحبه، و لقى ربّه، مع أنّا قد وطّنّا أنفسنا على أن نصبر على کلّ مصیبة بعد مصابنا برسول اللّه - صلّى اللّه علیه و آله - فإنّها من أعظم المصیبات»
یعنى ما از خدا هستیم و بسوى او باز مى گردیم، و ستایش خداوندى را سزا است که پروردگار جهانیان است، بار خدایا من مصیبت اشتر را نزد تو بشمار مى آورم، زیرا مرگ او از سوگ هاى روزگار است. خدا مالک را رحمت فرماید که بعهد خود وفا نمود، و مدّتش را بپایان رسانید، و پروردگارش را ملاقات کرد. با اینکه ما تعهّد نموده ایم که پس از مصیبت رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله) بر هر مصیبتى شکیبا باشیم، زیرا آن بزرگترین مصیبت ها بود. پس از آن از منبر پائین آمده به خانه رفت، مشایخ نخع به خدمت آن حضرت آمدند، آن بزرگوار متأسّف و افسرده بود، فرمود:
«و للّه درّ مالک و ما مالک ! لو کان من جبل لکان فندا، و لو کان من حجر لکان صلدا، أما و اللّه لیهدّنّ موتک عالما و لیفرحنّ عالما، على مثل مالک فلتبک البواکى، و هل مرجوّ کمالک، و هل موجود کمالک، و هل قامت النّساء عن مثل مالک». (نهج البلاغه، نامه ۳۸)
یعنى خدا مالک را جزاى خیر دهد و چه مالکی ! که اگر کوه بود کوهى عظیم و بزرگ بود، و اگر سنگ بود سنگى سخت بود. آگاه باشید بخدا سوگند مرگ تو اى مالک ، جهانى را ویران و جهانى را شاد مى سازد یعنى اهل شام را خوشنود و عراق را خراب مى گرداند، بر مردى مانند مالک باید گریه کنندگان بگریند، آیا یاورى مانند مالک دیده می شود، آیا شبیه مالک کسی هست، آیا زنان از نزد طفلى بر مى خیزند که همانند مالک شود ؟!
ترجمه و شرح نهج البلاغه (فیض الاسلام)، ج ۵، ص ۹۹۰-۹۹۱
شهادت مالک اشتر رهبری و فرمانده دلیر سپاه اسلام، شهید حاج قاسم سلیمانی و همرزمانش بر امام زمان (عج) ، رهبر معظم انقلاب و امت اسلامی تسلیت باد
قَالَ علیه السلام : فَرَضَ اَللَّهُ...وَ اَلصِّیامَ اِبْتِلاَءً لِإِخْلاَصِ اَلْخَلْقِ . نهج البلاغه، حکمت 252
امام علی علیه السلام می فرماید: خداوند «روزه» را واجب کرد تا اخلاص مردمان را بیازماید.
- شجاعت
امیر المومنین در نامه به مالک اشتر می فرمایند: «به اهل شجاعت بپیوند و آنان را به عنوان کار گزار انتخاب نما.» (قوچانی،۱۳۷۴،ص۱۳۷).۲- علم ودانش
حضرت علی (ع) در خطبه ۱۷۲ نهج البلاغه می فرماید: «ای مردم همانا سزاوار ترین مردم به این امر (خلافت و زمامداری) کسی است که توانا ترین آنها بر اجرای امور و دانا ترین به فرمان خداوند در فهم مسائل باشد.»
- قاطعیت
علی (ع) از شک و تردید بی مورد نهی کرده و می فرماید: «علم خود را به جهل و یقین خود را به شک تبدیل نکنید، وقتی دانستید عمل کنید و زمانی که یقین کردید، اقدام نمایید.» (نهج البلاغه:حکمت ۲۷۴).
- تجربه کاری
علی (ع) در نامه به مالک اشتر می فرماید: «افراد باتجربه را به عنوان کارگزار انتخاب نما.» (قوچانی، ۱۳۷۴،ص۸۲).
- استقامت در برابر مشکلات
حضرت علی در این مورد در نامه ۵۳ به مالک اشتر فرموده اند: «پس برای مشاغل کلیدی از سپاهیان و لشکریان خود کسی را انتخاب کن که در برابر دشواری ها و پیش آمد های سخت و تلخ، استوار باشد و مصیبت های بزرگ وی را از پا ننشاند.فردی باشد که هنگام ناتوانی و ضعف دیگران، بر او ضعف و ناتوانی غالب نشود و بر اثر بی خیالی دیگران، بی تفاوت نگردد.» (قوچانی،۱۳۷۴،ص۱۳۶).
– حسن تدبیر
از مهمترین عوامل فروپاشی سازمانها و دولت ها سوءتدبیر است. علی (ع) می فرمایند: «چهار چیز دلیل برگشت روزگار و اوضاع و احوال دولت ها و حکومت هاست. بدی تدبیر و زشتی تبذیر و کمی عبرت گرفتن و بسیاری مغرور شدن.»
-قدرت و توانایی
در نامه ۶۱ به کار گزار نالایق خود کمیل بن زیاد نخعی، عدم قدرت و توانایی او را تذکر می دهد و او را مورد ملامت قرا ر می دهد.
- سعه صدر
علی علیه السلام می فرماید: «سعه صدر ابزار حکومت است و این نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد سعه صدر برای مدیران و مسئولان می باشد.
– شایستگی و کفایت
1. نهج البلاغه دارای چند خطبه میباشد؟
2. نهج البلاغه دارای چند نامه میباشد؟
3. نهج البلاغه دارای چند حکمت میباشد؟
4. طولانیترین خطبه کدام است؟
5. کوتاهترین خطبه کدام است؟
6. طولانیترین نامه کدام است؟
7. کوتاه ترین نامه کدام است؟
8. طولانیترین حکمت کدام است؟
9. کوتاه ترین حکمت کدام است؟
10. نهج البلاغه توسط چه کسی جمع آوری شده است؟
11. جمع آوری نهج البلاغه در چه سالی و چه ماهی به اتمام رسیده است؟
12. آخرین جمله نهج البلاغه درباره چه موضوعی میباشد؟
13. یکی از صفات حسنهای که حضرت علی ـ علیه السلام ـ در اکثر خطبه ها به آن توصیه کرده و بر امام جمعه لازم است آن را در خطبههای نماز جمعه سفارش کند، کدام است؟
14. نام قرآن چند بار در نهج البلاغه تکرار شده است؟
15. عمدهترین بخش های نهج البلاغه بر چه عنصری پایهریزی شده است؟
16. چند آیه قرآن در نهج البلاغه آمده است؟
17. در نهج البلاغه چند حدیث نبوی ذکر شده است؟
18. آیا همه سخنان حضرت علی (ع) در نهج البلاغه هست؟
19. سخنان حضرت علی (ع) در نهج البلاغه بیشتر مربوط به چه دورانی از زندگی ایشان است؟
20. ایا خواندن و فهمیدن نهج البلاغه سخت است؟
پاسخ ها:
مقدمه:
یکی از مهمترین شاخصه ها در کارگزاران نظام اسلامی بحث ولایتمداری است. مقدمتا عرض کنم گاهی وقت ها آنقدر با این مفاهیمِ بسیار مهم و این اصول اساسی از طرف دوست و دشمن بازی میشود که گاهی از طرف دوستان به آن بی اعتنایی می شود مثل همین ولایتمداری یا استکبارستیزی و خیلی از مسائل دیگری که شما با آن آشنا هستید. شاید یکی از راهبردهای کم رنگ کردن این ارزشها در جامعه ی خوب ما همین باشد که ما کم کم بگوییم: «این حرفهای کلی به چه درد میخورد؟ باید یک شاخص بدهی که روی زمین بشود اندازه گرفت والا هرکس که بیاید کاندیدا بشود می گوید من ولایتمدارم!»
از یک طرف درست است؛ اگر شاخص آن گونه تبیین نشود که قابل تشخیص در افراد و جریان و اندیشه ها باشد، آن شاخص یک چیز کلی می شود که همه میتوانند خودشان را بدان متصف کنند مثل اینکه بگویید باید مسلمان باشد! درحالی که از ابوسفیان مسلمان است تا آنطرف: پیامبر! اما اگر اسلام را به گونه ای که خدا و پیامبر و اهل بیت خواسته اند تعریف کنید آن موقع می بینید که معنا خیلی دقیق تر است. اگر مومن و انقلابی را درست تعریف کردید و اگر آن شاخص به معنای واقعی شاخص شد، آنموقع می بینید چقدر ارزشمند است! تازه متوجه می شویم که چرا اینقدر امام عزیز و رهبر معظم انقلاب، اصرار دارند در ادبیات سیاسی خودشان این واژه ها را که حاکی از اصول ما هستند زیاد به کار ببرند! اما چرا اصرار دارند؟ اگر اینقدر بدون ما به ازاست و اینقدر گنگ و مبهم است برای چه باید این دو بزرگوار بر این ادبیات خاص اصرار داشته باشند؟
سخنرانی حجت الاسلام مهدوی ارفع
قم، حسینیه انقلاب
---------------------------------
ولایت مداری
قسمت دوم
مدتی بود که تمایل جدی داشتم تا استاد عزیز قرآن حضرت حجت الاسلام و المسلمین قرائتی را در جریان نهضت جهانی نهج البلاغه خوانی قرار بدهم و از رهنمودهای ایشان بهره مند شوم تا اینکه روز ۱۰ ماه مبارک مصادف با ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ در مدرسه علمیه نواب در مشهد مقدس خدمتشان رسیدم.
دقایقی تا اذان ظهر مانده بود که وارد مدرسه شدم و تا چشمم به ایشان افتاد که در راهروی مدرسه در حرکتند به سرعت خودم را رساندم و بعد از سلام عرض کردم:” مهدوی ارفع هستم! از نهضت جهانی نهج البلاغه خوانی که قبلا تلفنی با هم صحبت کردیم”…. خلاصه دو سه دقیقه ای با ایشان صحبت کردم و اصلا راضی نبودم چون در بین تمام کسانی که این بزرگوار را می شناسند معروف است که آقای قرائتی خیلی حوصله شنیدن صحبت طولانی را ندارند و فورا وسط حرف می آیند و … خودشان هم می فرمایند که من بیش از ۵ دقیقه نمی تونم گوش بدم، خوابم می بره باید حرف بزنم!
الغرض قرار شد بعد از نماز و سخنرانی ایشان به اتاقشان بروم و فوری و سریع مطلب را بگویم. از طرفی با خود عهد کرده ام اگر لازم شد که با هر مقام و مسئول و عالمی درباره نهج البلاغه صحبت کنم، مواظب باشم شان و حرمت امیرالمومنین و نهج البلاغه حفظ شود.
این فکر و نگرانی اذیتم میکرد تا جایی که دو سه مرتبه تصمیم گرفتم که اصلا بعد از نماز خدمت ایشان نرسم و عطایش را به لقایش ببخشم.
بالاخره توسلی به امیرالمومنین کردم و به خداوند عرض کردم اگر قرار است ایشان حرف را ناقص و بی حوصله گوش بدهند کاری کن که اصلا جلسه شکل نگیرد ولی اگر به من عنایت می کنی که با بیان قوی مطلب را کامل برسانم و ایشان سکوت و حوصله نشان می دهند خودت کار را جور کن!
اما بعد از نماز یکی از همراهان ایشان که سابقا شاگرد بنده در حوزه قم بود اصرار کردند که من زودتر از بقیه به اتاق آقای قرائتی بروم… بلافاصله اتاق پر شد از علما و روحانیون و اساتید و من به برکت توسلی که کرده بودم آرام نشستم.
با کمال تعجب آقای قرائتی خطاب به جمع فرمودند: آقایون این آقای مهدوی طرحی دارند درباره نه
ج البلاغه که اگر بتونند ۵ دقیقه ای همه اش را توضیح بدهند من می شنوم
شماها هم بشنوید و نظر بدهید!
بنده هم با توکل بخدا شروع کردم به صحبت و سعی کردم با سلیقه و سبک و سیاق آقای قرائتی و کمی با سرعت بالا حرف بزنم…. جای همگی خالی حدود ۲۲ دقیقه بدون وقفه حرف زدم و در تمام این ۲۲ دقیقه هم آقای قرائتی و هم بقیه حضار با ذوق و شوق و سکوت کامل گوش می دادند الحمدلله
در پایین فیلم ۲۲ دقیقه صحبت بنده و دقت کامل استاد قرائتی موجود است که یکی از دوستان با موبایل گرفته اند.
در پایان عرایض بنده آقای قرائتی که به وجد آمده بودند حدود ۱ ساعت و نیم صحبت کردند و نکات خیلی عالی در پیشبرد نهضت جهانی نهج البلاغه خوانی فرمودند و بسیار اظهار لطف کردند و گفتند من هم هرجا بتوانم از شما و کارتان حمایت می کنم.
اما مطلب جالب تر اینکه عصر همان روز همان طلبه جوان همراه آقای قرائتی تلفن کرد و گفت آقای قرائتی به من دستور دادند با آقای مهدوی تماس بگیر و بگو اگر یک وقت من چیزی گفته ام که ناراحت شده اید حلال کنید و بعد گفت حاج آقا بلافاصله بعد از رفتن شما فرمودند من از فردا در مشهد بجای قرآن می خواهم نهج البلاغه بگویم!
دیشب هم دوباره تماس گربتند و گفتند روضه ای که برای آقای قرائتی خواندید خیلی موثر بود ایشان ظهر دیروز در مدرسه علمیه نواب نامه ۲۵ نهج البلاغه را به زیبایی تبیین کرد و در خلال درس مفصل گریه کرد و گفت: احساس می کنم امیرالمومنین از من خواسته در این ماه رمضان، نهج البلاغه بگویم”
و عجیب تر اینکه حاج آقا تصمیم گرفته درسهایی از قرآن که هر شب در صحن جامع رضوی تا پایان ماه مبارک رمضان دارند را هم از امشب به نهج البلاغه تبدیل کنند و از حکمت ۱ شروع به درس دادن کنند.
@mahdaviarfae