حجاب در لغت به معنای مانع، چیزی که بین دو چیز جدایی افکنَد، پوشاندن و پوشش (سِتر) است.
امروزه واژه حجاب در زبان عامه مردم و متون فقهی به معنای پوشش شرعیِ زنان به‌کار می‌رود.
حجاب، بیش از آنکه جنبه فردی داشته باشد، رفتاری اجتماعی است، یعنی انسان عاقل مکلف، در جمع و هنگام مواجهه با دیگران، از حیث پوشش، الزامات و محدودیت‌هایی را می‌پذیرد که میزان آن در فرهنگ‌ها و ادیان و جوامع، متفاوت است. (تبیان)
احکام لباس شهرت در رساله مراجع:
پرسش 181. حکم پوشیدن لباس شهرت را بیان کنید؟
آیات عظام امام، خامنه اى، فاضل و نورى: پوشیدن لباسى که موجب شهرت و انگشت نما شود، بنابر احتیاط واجب حرام است.
[1]
آیات عظام بهجت، صافى و وحید: پوشیدن لباسى که موجب شهرت و انگشت نما شود، حرام است.[2]
آیات عظام تبریزى و سیستانى: پوشیدن آن حرام نیست؛ مگر آنکه موجب هتک حرمت و خوارى شخص شود.[3]
آیه اللّه مکارم: پوشیدن لباسى که جنبه ریاکارى دارد و شخص مى خواهد به وسیله آن مثلاً به زهد و ترک دنیا مشهور شود، بنابر احتیاط واجب حرام است؛ خواه از جهت پارچه یا رنگ آن باشد و یا دوخت آن اما اگر واقعا قصدش ساده پوشیدن است و جنبه ریاکارى ندارد، نه تنها جایز است؛ بلکه عملى شایسته است.[4]
تبصره. پوشیدن هر لباسى که موجب هتک حرمت و خوارى شخصى شود، به فتواى همه مراجع حرام است.
- [1]. امام، نورى و فاضل، توضیح المسائل مراجع، م845؛ خامنه اى، استفتاء، س 550.
- [2]. صافى، توضیح المسائل مراجع، م845؛ بهجت، توضیح المسائل، م711؛ وحید، توضیح المسائل، م851.
- [3]. تبریزى و سیستانى، توضیح المسائل مراجع، م845.
- [4]. مکارم، توضیح المسائل مراجع، م845.(احکام نگاه و پوشش، پرسمان).
مطابق نظر آیت الله امام خامنه ای
لباس شهرت و احکام پوشش
س 1361: معیار لباس شهرت چیست؟
ج: لباس شهرت لباسی است که پوشیدن آن برای شخص، به خاطر رنگ یا کیفیت دوخت یا مندرس بودن آن و علل دیگر مناسب نیست، به‌طوری که اگر آن را در برابر مردم بپوشد توجه آنان را به خود جلب نموده و انگشت نما میشود.
س 1362: صدایی که هنگام راه رفتن زنان از برخورد کفش آنان با زمین ایجاد میشود، چه حکمی دارد؟
ج: تا زمانی که باعث جلب توجه و ترتّب مفسده نشده است، فی‌نفسه اشکال ندارد.
س 1363: آیا دختران میتوانند لباسی که رنگ آن مایل به آبی پررنگ است بپوشند؟
ج: فی‌نفسه اشکال ندارد به شرطی که منجر به جلب توجه دیگران و ترتّب مفسده نشود.
س 1364: آیا برای زنان پوشیدن لباسهای تنگی که برجستگیهای بدن آنان را نشان می‌دهد و یا پوشیدن لباسهای بدن نما و عریان در عروسیها و مانند آن جایز است؟
ج: اگر از نگاه مردان اجنبی و ترتّب مفسده در امان و محفوظ باشند، اشکال ندارد در غیر این صورت جایز نیست.
س 1365: آیا پوشیدن کفش سیاه برّاق توسط زن مؤمن جایز است؟
ج: اشکال ندارد مگر آنکه رنگ و شکل آن باعث جلب توجه نامحرم و یا انگشت‌نما شدن او شود.
س 1366: آیا بر زنان واجب است در لباس مانند مقنعه، شلوار و پیراهن فقط رنگ سیاه را انتخاب کنند؟
ج: حکم لباس زن از جهت رنگ و شکل و کیفیت دوخت مانند کفش است که در جواب سؤال قبل بیان شد.
س 1367: آیا جایز است حجاب و لباس زن به‌گونه‌ای باشد که توجه دیگران را بخود جلب کند و یا باعث تهییج شهوت شود مثلاً طوری چادر سر کند که توجه دیگران را به خود جلب کند و یا پارچه و رنگ جوراب را به‌گونه‌ای انتخاب کند که شهوت برانگیز باشد؟
ج: پوشیدن چیزی که از جهت رنگ یا شکل و یا نحوه پوشیدن باعث جلب توجه اجنبی شود و موجب فساد و ارتکاب حرام گردد، جایز نیست.
س 1368: آیا پوشیدن چیزی که مخصوص زنان است توسط مردان و برعکس، در خانه بدون قصد تشبّه به جنس مخالف، جایز است؟
ج: تا زمانی که آن را به عنوان لباس برای خود انتخاب نکرده باشند، اشکال ندارد.
س 1369: فروش لباسهای زنانه داخلی توسط مردان چه حکمی دارد؟
ج: اگر موجب ترتّب مفاسد اخلاقی واجتماعی نباشد، اشکال ندارد.
س 1370: آیا بافندگی و خرید و فروش جوراب نازک شرعاً جایز است؟
ج: اگر تولید و خرید و فروش آن به قصد پوشیدن زنان در برابر مردان اجنبی نباشد، اشکال ندارد
س 1371: آیا جایز است افرادی که ازدواج نکردهاند با رعایت موازین شرعی و آداب اخلاقی، در فروشگاههای لباسهای زنانه و وسایل آرایش کار کنند؟
ج: جواز کارکردن و کسب درآمد حلال شرعاً مختص گروه خاصی ازمردم نیست، بلکه هر کس که موازین و آداب اسلامی را رعایت کند حق آن را دارد، ولی اگر برای دادن پروانه تجاری یا اجازه کار از طرف ادارات و نهادهای مسئول به خاطر رعایت مصالح عمومی برای بعضی از مشاغل شرایط خاصی وضع شده باشد باید مراعات شود.
س 1372: انداختن زنجیر توسط مردان چه حکمی دارد؟
ج: اگر زنجیر از طلا باشد و یا از چیزهایی باشد که استفاده از آنها مخصوص زنان است، انداختن آن برای مردان جایز نیست.اجوبه الاستفتائات .
آیا استفاده‌ی نوع خاصی از حجاب با رنگهای متنوع جهت جذب دیگران به مقوله‌ی حجاب جایز است؟
استفاده از رنگهای متنوع اگر به‌گونه‌ای باشد که موجب جلب توجه نامحرم شده به‌طوری‌که خانم انگشت‌نما شود جایز نیست. درست است که برخی قصد خیر دارند و می‌خواهند حجاب تمیز و شیک داشته باشند و مرتب باشند و با این کار دیگران را جذب کنند تا حجاب ترویج پیدا کند، اما باید به این نکته توجه داشته باشند طوری نشود که در نگاه دیگران حتی بین خانم‌ها انگشت‌نما شوند؛ یا موجب جلب توجه نامحرم شوند که در این دو صورت جایز نیست. اما اگر اینگونه نیست و حجابشان عادی است و دیگران هم جذب این حجاب می‌شوند، قطعاً اشکالی ندارد.
منبع: پاسخ حجت الاسلام فلاح زاده، سایت رسمی khamenei.ir.
طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی
لباس شهرت
پرسش :لباس شهرت چیست؟ و استفاده از آن چه صورتى دارد؟
پاسخ :منظور از لباس شهرت آن است که لباسى بپوشد که مشهور به زهد و قدس شود و جنبه ریاکارى داشته باشد و استفاده از چنین لباسى شرعاً اشکال دارد.
پوشیدن لیاس نظامی سایر کشورها
پرسش :بنده علاقه به پوشیدن لباس های نظامی کشورهای مختلف دارم. آیا پوشیدن این لباس ها که بعضاً امریکایی یا انگلیسی هستند تشبه به کفار و یا لباس شهرت به حساب می آید؟ و یا مشکل شرعی دیگری دارد؟
پاسخ :خالی از اشکال نیست. استفتائات آیت الله مکارم شیرازی.
مطابق نظر آیت الله سیستانی
پرسش: بعضی از لباسهایی که جوانان می پوشند ترکیب بندی لباس به گونه ای است که جلب توجه می کند مثلا از مانتوهایی که با رنگهای خیلی تند استفاده می کنند یا اینکه ترکیب رنگ روسری با مانتو ولباسشان جوری است که جلب توجه می کند یا از کفشها وپیراهنهایی که نوع ورنگ ان توجه کننده است استفاده می کنند،
۱-آیا لباس شهرت محسوب می شود وحرام است پوشیدن آن؟
۲-نماز خواندن با لباس شهرت اشکال دارد؟
پاسخ: ۱-لباس های شهرت محسوب نمی شود ولی اگر زی مختص کافر باشد به احتیاط واجب پوشیدن آن جایز نیست.
۲-نماز صحیح است. استفتائات آیت الله سیستانی.
پیامبر خدا (ص) در حدیثی درباره لزوم رسیدگی به همسایگان می‌فرمایند: «هنگامی که برای خانواده‌ات میوه خریدی (مقداری از آن را) به همسایه‌ات هدیه کن و اگر نمی‌توانی، مخفیانه به منزل ببر و (مراقب باش که) فرزندت میوه را به خارج (از منزل) نبرد تا کودک همسایه از دیدن آن آزرده خاطر شود و (همچنین) به وسیله بوی دیگ غذا، همسایه را آزار نده. مگر اینکه مقداری از آن را به او بدهی.»
