لعنت و لعنت شدگان از نظر احادیث و روایات
دوشنبه, ۲۳ آبان ۱۴۰۱، ۰۳:۳۶ ب.ظ
لعنت و لعنت شدگان از منظر احادیث و روایات
الف) لعنت
1-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لَعنُ المؤمنِ کقَتلِهِ .
لعنت کردن مؤمن، مانند کشتن اوست.
2-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
إنّی لَم اُبعَثْ لَعّانا ، و إنّما بُعِثتُ رَحمَةً .
من لعنت گر مبعوث نشدم، بلکه براى رحمت مبعوث شده ام.
3-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لا یَنبَغی للمؤمنِ أن یکونَ لَعّانا .
براى مؤمن شایسته نیست که لعنت گر باشد.
4-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لا یکونُ المؤمنُ لَعّانا .
مؤمن لعنت گر نیست.
5-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لا یَنبَغی لصِدِّیقٍ أن یکونَ لَعّانا .
براى صدّیق شایسته نیست که لعنت گر باشد.
6-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لا یکونُ اللَّعّانونَ شُفَعاءَ و لا شُهَداءَ یَومَ القِیامَةِ .
لعنت گران در روز قیامت نه شفاعت کننده اند نه گواهى دهنده.
7-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
إنِ استَطَعتَ ألاّ تَلعَنَ شَیئا فافعَلْ .
اگر مى توانى چیزى را لعنت نکنى، نکن.
8-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ به مردى که بر ماده شترش سوار بود و او را لعنت کرد ـ فرمود :
أخِّرْها عَنّا ؛ فَقدِ استُجیبَ لَکَ ! .
او را از ما دور کن؛ زیرا نفرینت مستجاب شد!
9-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
مَن هذا اللاّعِنُ بَعیرَهُ ؟ اِنزِلْ عَنهُ فَلا تَصحَبْنا بِمَلعونٍ ، لا تَدْعوا على أنفُسِکُم ، و لا تَدْعوا على أولادِکُم ، و لا تَدْعوا على أموالِکُم .
این که بود که شترش را لعنت کرد؟ از آن پیاده شو و حیوان لعنت شده را با ما نیاور. نه خود را نفرین کنید، نه فرزندانتان را و نه اموالتان را.
10-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ به زنى که ناقه خود را لعنت کرد ـ فرمود :
خُذوا مَتاعَکُم عَنها ، فأرسِلوها فإنّها مَلعونَةٌ .
بارتان را از پشت آن ناقه بردارید و رهایش کنید برود؛ زیرا که او لعنت شده است.
11-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
إذا خَرَجَتِ اللَّعنَةُ مِن فِی صاحِبِها نَظَرَت ؛ فإنْ وَجَدَت مَسلَکا فی الذی وُجِّهَت إلَیهِ ، و إلاّ عادَت إلى الَذی خَرَجَت مِنهُ .
هرگاه لعنت از دهان لعنت گر خارج شود، نگاه مى کند، اگر راهى به سوى آن چیزى که متوجّه آن شده است یافت، به طرفش مى رود وگرنه به طرف کسى که از دهانش خارج شده است برمى گردد.
12-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ به جرموز هجیمى که عرض کرد: مرا سفارشى فرما ـ فرمود :
اُوصِیکَ أن لا تکونَ لَعّانا .
به تو سفارش مى کنم که لعنت گر نباشى.
13-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لا تَلعَنوا بلَعنَةِ اللّه ِ ، و لا بغَضَبِ اللّه ِ ، و لا بالنّارِ .
نه به لعنت خدا [کسى را] نفرین کنید، نه به غضب خدا و نه به آتش[جهنم] .
14-المحجّة البیضاء :
رُویَ أنّ نُعَیمانَ الأنصاریَّ کانَ یُؤتى بهِ رسولَ اللّه ِ صلى الله علیه و آله فی کُلِّ قَلیلٍ فیَحُدَّهُ فی مَعصیَةٍ یَرتَکِبُها ، إلى أن اُتِیَ بهِ یَوما فحَدَّهُ ، فلَعَنَهُ رجُلٌ و قالَ : ما أکثَرَ ما یُؤتى بهِ رسولَ اللّه ِ ! فقالَ علیه السلام : لا تَلعَنْهُ ؛ فإنّهُ یُحِبُّ اللّه َ و رسولَهُ .
روایت شده است که نُعَیمان انصارى را زود به زود نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله مى آوردند و آن حضرت او را به خاطر گناهى که مرتکب شده بود مجازات مى کرد تا آن که روزى او را آوردند و پیامبر حدّش زد. مردى او را لعنت کرد و گفت: چقدر او را نزد رسول خدا مى آورند؟! رسول خدا فرمود: لعنتش مکن؛ زیرا او خدا و رسولش را دوست دارد.
15-امام باقر علیه السلام :
إنّ اللَّعنَةَ إذا خَرَجَت مِن صاحِبِها تَرَدَّدَت بَینَهُ و بَینَ الّذی یُلعَنُ ، فإن وَجَدَتْ مَساغا و إلاّ عادَت إلى صاحِبِها و کانَ أحَقَّ بها ، فاحذَروا أن تَلعَنوا مؤمنا فیَحِلَّ بِکُم .
چون لعنت از دهان لعنتگر بیرون آید میان او و کسى که لعنت شده است، مردد مى ماند؛ اگر راه و مجوّزى [براى رفتن به سوى لعنت شده ]نیافت به سوى لعنت کننده برمى گردد که او به آن سزاوارتر است. پس، از لعنت کردن مؤمن بپرهیزید، که به خودتان برمى گردد.
ب) لعنت شدگان
1-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لَعَنَ اللّه ُ مَن کَمَّهَ الأعمى عَنِ السَّبیلِ .
لعنت خدا بر کسى که نابینا را از راه منحرف کند.
2-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لَعَنَ اللّه ُ مَن عَمِلَ عَمَلَ قَومِ لُوطٍ .
لعنت خدا بر کسى که عمل قوم لوط را انجام دهد.
3-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لَعَنَ اللّه ُ مَن ذَبَحَ لغَیرِ اللّه ِ .
لعنت خدا بر کسى که براى غیر خدا ذبح کند.
4-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لَعَنَ اللّه ُ مَنِ ادَّعى إلى غَیرِ أبیهِ .
لعنت خدا بر کسى که خود را به غیر پدرش نسبت دهد.
5-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لَعَنَ اللّه ُ الرّاشی ، و المُرتَشی ، و الماشی بَینَهُما .
لعنت خدا بر رشوه دهنده و رشوه ستان و واسطه میان آن دو.
6-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
إنّ الأحبارَ مِن الیَهودِ و الرُّهبانَ مِن النَّصارى لَمّا تَرَکوا الأمرَ بالمَعروفِ و النَّهیَ عَنِ المُنکَرِ لَعنَهُمُ اللّه ُ على لِسانِ أنبیائهِم ، ثُمّ عُمُّوا بالبَلاءِ .
هنگامى که عالمان یهودى و راهبان مسیحى امر به معروف و نهى از منکر را فرو گذاشتند، خداوند به زبان پیامبرانشان همه آنان را لعنت کرد و آنگاه بلا همه آنها را فرا گرفت.
7-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
ثلاثةٌ لَعَنَهُمُ اللّه ُ تعالى : رجُلٌ رَغِبَ عَن والِدَیهِ ، و رجُلٌ سعى بَینَ رجُلٍ و امرأةٍ یُفَرِّقُ بَینَهُما ثُمّ یَخلُفُ علَیها مِن بَعدِهِ، و رجُلٌ سعى بَینَ المؤمنینَ بالأحادیثِ لِیَتَباغَضُوا و یَتَحاسَدُوا .
سه نفرند، که خدا آنها را لعنت کرده است: کسى که به پدر و مادر خود بى اعتنایى کند. کسى که میان مرد و زنى سعایت کند تا میان آنها جدایى افکند و سپس خودش با زن او ازدواج کند، و کسى که میان مؤمنان سخن چینى کند تا آنان نسبت به یکدیگر دشمنى و حسادت ورزند.
8-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
سَبعَةٌ لَعَنتُهُم و کُلُّ نَبیٍّ مُجابٍ : الزّائدُ فی کِتابِ اللّه ِ، و المُکذِّبُ بقَدَرِ اللّه ِ، و المُستَحِلُّ حُرمَةَ اللّه ِ ، و المُستَحِلُّ مِن عِترَتی ما حَرَّمَ اللّه ُ ، و التّارِکُ لِسُنَّتی ، و المُستَأثِرُ بالفَیءِ ، و المُتَجبِّرُ بِسُلطانِهِ لیُعِزَّ مَن أذَلَّ اللّه ُ و یُذِلَّ مَن أعَزَّ اللّه ُ .
هفت نفرند که من و هر پیامبر مستجاب الدعوه اى آنها را لعنت کرده ایم: کسى که به کتاب خدا بیفزاید. کسى که تقدیر خدا را تکذیب کند. کسى که حرام خدا را حلال شمارد. کسى که درباره عترت من آنچه را خدا حرام ومحترم شمرده است حلال شمارد. کسى که سنّت مرا فرو گذارد. کسى که فیئ را به انحصار خود درآورد و کسى که در حکومت و قدرت خود گردنکشى کند، تا کسى را که خدا ذلیلش کرده عزیز گرداند و کسى را که خدا عزّتش بخشیده خوار سازد.
9-کنز العمّال : پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
مَن أحدَثَ حَدَثا أو آوى مُحْدِثا فعَلَیهِ لَعنَةُ اللّه ِ و المَلائکَةِ و النّاسِ أجمَعینَ . قیلَ : یا رسولَ اللّه ِ ، ما الحَدَثُ؟ قالَ : مَن جَلَدَ بغَیرِ حَدٍّ أو قَتَلَ بغَیرِ حَقٍّ .
هر کس حادثه اى بیافریند یا حادثه آفرینى را پناه دهد، لعنت خدا و فرشتگان و مردم، همه، بر او باد. عرض شد: اى رسول خدا! مقصود از حادثه چیست؟ فرمود: کسى که بى آن که پاى حدّى در میان باشد تازیانه بزند، یا کسى را به ناحق بکُشَد.
10-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
ثلاثٌ ، مَلعونٌ مَلعونٌ مَن فَعَلَهُنَّ ، المُتَغوِّطُ فی ظِلِّ النُّزّالِ ، و المانِعُ الماءَ المُنْتابَ ، و السّادُّ الطّریقَ المَسلوکَ .
سه چیز است که هر کس آنها را انجام دهد، ملعون است ملعون: کسى که در سایه گاه ها که مردم مى نشینند مدفوع کند. کسى که جلوى نوبت آب [دیگران] را بگیرد و کسى که راه عبور و مرور مردم را ببندد.
11-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
مَلعونٌ مَلعونٌ مَن عَبَدَ الدِّینارَ و الدِّرهَمَ .
ملعون است ملعون ، کسى که بنده درهم و دینار باشد.
12-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لُعِنَ عَبدُ الدِّینارِ ، لُعِنَ عَبدُ الدِّرهَمِ .
بنده دینار لعنت شده است، بنده درهم لعنت شده است.
13-سنن أبى داوود :
لَعَنَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله الرّجُلَ یَلبَسُ لِبسَةَ المَرأةِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ، مردى را که پوشش زنانه بپوشد، لعنت فرمود.
14-سنن أبى داوود :
لَعَنَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله الرَّجْلَةَ مِن النِّساءِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ، زنان مردنما (مرد صفت) را لعنت کرد.
15-سنن ابن ماجه :
لَعَنَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله مَن فَرَّقَ بَینَ الوالِدَةِ و وَلَدِها .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ، کسى را که میان مادر و فرزندش جدایى افکند، لعنت نمود.
16-سنن أبى داوود :
لَعَنَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله مَن قَطَعَ السِّدْرَ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ، کسى را که درخت سدر را قطع کند، لعنت کرد.
17-امام على علیه السلام :
لَعَنَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله عَشرَةً: آکِلَ الرِّبا ، و مُوکِلَهُ ، و شاهِدَیهِ ، و کاتِبَهُ ، و الواشِمَةَ، و المُستَوشِمَةَ لِلحُسنِ ، و مانِعَ الصَّدقَةِ ، و المُحَلِّلَ ، و المُحَلَّلَ لَهُ، و کانَ یَنهى عَنِ النَّوحِ و لَم یَقُلْ: لَعَنَ .
رسول خدا صلى الله علیه و آله ده نفر را لعنت فرمود: ربا خوار، ربا دهنده، گواهان بر [دادن و ستاندن ]ربا، ثبت کننده آن، زن خالکوب، و زنى که براى آرایش خود به خالکوب مراجعه کند، کسى که از دادن زکات خوددارى ورزد و محلّل . و کسى که محلّل گیرد. رسول خدا از نوحه گرى نهى مى فرمود، ولى تعبیر لعنت را درباره آن به کار نبرد.
18-امام على علیه السلام :
لَعَنَ رسولُ اللّه ِ المُحَلِّلَ و المُحَلَّلَ لَهُ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ، مُحلّل و محلّل گیرنده را لعنت کرد.
19-امام على علیه السلام :
لَعَنَ اللّه ُ الآمِرینَ بالمَعروفِ التّارِکینَ لَهُ ، و النّاهِینَ عَنِ المُنکَرِ العامِلینَ بِهِ .
لعنت خدا بر کسانى که به خوبى ها فرا مى خوانند و خود به آنها عمل نمى کنند و بر کسانى که از زشتى ها باز مى دارند و خود آنها را به کار مى بندند.
20-امام باقر علیه السلام :
لَعَنَ اللّه ُ المُحَلِّلَ و المُحَلَّلَ لَهُ ، و مَن یُوالی غَیرَ مَوالِیهِ ، و مَنِ ادَّعى نَسَبا لا یُعرَفُ ، و المُتَشبِّهینَ مِن الرِّجالِ بالنِّساءِ ، و المُتَشبِّهاتِ مِن النِّساءِ بالرِّجالِ ، و مَن أحدَثَ حَدَثا فی الإسلامِ أو آوى مُحْدِثا ، و مَن قَتَلَ غَیرَ قاتِلِهِ أو ضَرَبَ غَیرَ ضاربِهِ ، و مَن لَعَنَ أبَوَیهِ فقالَ رجُلٌ : یا رسولَ اللّه ِ ، أ یوجَدُ رجُلٌ یَلعَنُ أبَوَیهِ ؟! فقالَ : نَعَم ، یَلعَنُ آباءَ الرِّجالِ و اُمَّهاتِهِم ، فیَلعَنونَ أبَوَیهِ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود : لعنت خدا بر مُحلّل و کسى که محلّل مى گیرد و بر کسى که خود را به غیر مولایش نسبت دهد و بر کسى که براى خود نسب نامعلومى مدّعى شود و بر مردان زن نما و زنان مردنما و بر کسى که در اسلام حادثه اى [قتل نفس] یا بدعت پدید آورد یا حادثه آفرینى [قاتل یا بدعت گذار] را پناه دهد و بر کسى که غیر قاتل خود را بکشد یا کسى را بزند که او را نزده است و بر کسى که پدر و مادر خود را لعنت کند عرض شد: اى رسول خدا! آیا کسى پیدا مى شود که والدین خود را لعنت کند؟ فرمود: آرى، پدر و مادر مردم را لعنت مى کند و آنها متقابلاً والدین او را لعنت مى کنند.
21-امام باقر علیه السلام :
لَعَنَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله مَن نَظَرَ إلى فَرجِ امرأةٍ لا تَحِلُّ لَهُ ، و رجُلاً خانَ أخاهُ فی امرأتِهِ ، و رجُلاً احْتاجَ النّاسُ إلَیهِ لِیُفَقِّهَهُم فسألَهُم الرِّشوَةَ .
رسول خدا صلى الله علیه و آله لعنت نمود کسى را که به شرمگاه زن نا محرم بنگرد و مردى را که به زنِ برادرِ[دینى ]خود خیانت ورزد و مردى را که مردم براى فهم دین خود به او نیاز پیدا کنند و او از آنان رشوه [و مزد ]طلب کند.
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
إنّی لَعَنتُ سَبعَةً لَعَنَهُمُ اللّه ُ و کُلُّ نَبیٍّ مُجابٍ قَبلی ، فقیلَ : و مَن هُم یا رسولَ اللّه ِ ؟ فقالَ : الزّائدُ فی کِتابِ اللّه ِ ، و المُکَذِّبُ بقَدَرِ اللّه ِ ، و المُخالِفُ لِسُنَّتی ، و المُستَحِلُّ مِن عِترَتی ما حَرَّمَ اللّه ُ ، و المُتَسلِّطُ بالجَبریَّةِ لیُعِزَّ مَن أذَلَّ اللّه ُ و یُذِلَّ مَن أعَزَّ اللّه ُ ، و المُستَأثِرُ علَى المُسلمینَ بفَیئهِم مُستَحِلاًّ لَهُ ، و المُحَرِّمُ ما أحَلَّ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ .
من هفت گروه را لعنت کرده ام، که خدا و هر پیامبر مستجاب الدعوه اى پیش از من نیز آنها را لعنت کرده اند. عرض شد: آنها کیستند اى رسول خدا؟ فرمود: کسى که به کتاب خدا بیفزاید. کسى که تقدیر خدا را دروغ بداند. کسى که با سنّت و روش من مخالفت ورزد. کسى که از عترت و خاندان من آنچه را که خداوند حرام کرده است حلال شمارد. کسى که با توسّل به زور حکومت را به دست گیرد تا کسى را که خدا خوار گردانیده است عزیز گرداند و کسى را که خدا عزّت بخشیده است به ضعف و زبونى کشاند، و کسى که بیت المال مسلمانان را به انحصار خویش در آورد و آن را براى خود حلال شمرد و کسى که آنچه را خداوند عزّ و جلّ حلال کرده است حرام گرداند.
22-امام صادق علیه السلام :
مَلعونٌ مَلعونٌ مَن ضَرَبَ والِدَهُ أو والِدَتَهُ ، مَلعونٌ مَلعونٌ مَن عَقَّ والِدَیهِ ، مَلعونٌ مَلعونٌ مَن لَم یُوَقِّرِ المَسجِدَ .
ملعون است، ملعون کسى که پدر یا مادر خود را بزند، ملعون است، ملعون کسى که پدر و مادر خود را نافرمانى کند و آزارشان رساند، ملعون است، ملعون کسى که احترام مسجد را نگه ندارد.
23-امام صادق علیه السلام :
المُنَجِّمُ مَلعونٌ، و الکاهِنُ مَلعونٌ، و السّاحِرُ مَلعونٌ ، و المُغَنِّیَةُ مَلعونَةٌ ، و مَن آواها و آکِلُ کَسبِها مَلعونٌ .
منجّم، ملعون است. پیشگو، ملعون است. جادوگر، ملعون است. زن آوازه خوان، ملعون است و کسى که او را سر پناه دهد و از درآمد او امرار معاش کند ملعون است.
وسائل الشیعه، ج 14، ص 174
ج) لعنت شدگانِ در دنیا و آخرت
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
أربَعةٌ لُعِنوا فی الدُّنیا و الآخِرَةِ ، و أمَّنَتِ المَلائکَةُ : رجُلٌ جَعَلَهُ اللّه ُ ذَکَرا فأنَّثَ نَفسَهُ و تَشَبَّهَ بالنِّساءِ ، و امرأةٌ جَعَلَها اللّه ُ اُنثى فتَذَکّرَت و تَشَبَّهَت بالرِّجالِ ، و الّذی یُضِلُّ الأعمى ، و رجُلٌ حَصُورٌ و لَم یَجعَلِ اللّه ُ حَصُورا إلاّ یَحیَى بنَ زکریّا .
چهار نفرند که در دنیا و آخرت لعنت شدند و فرشتگان آمین گفتند: مردى که خداوند او را مذکّر آفریده و او زن صفتى کند و خود را مانند زنان در آورد، و زنى که خداوند او را مؤنث آفریده و او مرد صفتى کند و خود را به صورت مردها درآورد، و کسى که نابینا را از راه منحرف سازد، و مرد عزب زیرا خداوند جز یحیى بن زکریا کسى را عزب (خویشتندار) قرار نداده است.
میزان الحکمه،جلد دهم.
مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت (ع)
