قلعه خیبر کجا بود و چند تا بود ؟
حرکت به سوى خیبر
با صلح حدیبیه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) از جانب نیرومندترین و سرسخت ترین دشمنان خود یعنی قریش آسوده خاطر گشت. از این رو فرصتی به دست آمد تا کار دیگر دشمنان یعنی یهودیان و قبایل نجد را یکسره سازند تا امینت و آرامش را بیش از پیش در جامعه اسلامی بگسترانند. در این میان خیبر مرکز آشوب های نظامی و تحریکات و جنگ افروزی ها علیه مسلمانان بود.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) پس از مراجعت از حدیبیه، حدود یک ماه در مدینه به سر بردند. پس از آن در باقیمانده ماه محرم سال هفتم هجری، رهسپار جنگ با یهودیان خیبر که همچنان به کارشکنی و تحریک دشمنان اسلام مشغول بودند، از مدینه خارج شدند. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در این جنگ از مسلمانان اعراب اطراف مدینه نیز خواستند که در جنگ شرکت کنند. در این جنگ عده ای از کسانی که در حدیبیه از همراهی پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) خودداری کرده بودند به امید کسب غنیمت با حضرت همراه شوند. رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «هیچ کس با ما به جهاد نیاید؛ مگر اینکه به راستی مشتاق جهاد در راه خدا باشد» و فرمودند که این مطلب را جارچی ها به اطلاع عموم برسانند. چون مسلمانان برای نبرد با یهودیان خیبر آماده شدند این مساله برای یهودیان مدینه بسیار گران آمد. نقل شده هر یک از یهودیان مدینه که از مردم طلبی داشت اصرار به وصول آن می کردند. حضرت(صلی الله علیه و آله و سلم) سباع بن عرفطه غفاری را جانشین خود در مدینه کرده، به سوی خیبر حرکت کردند. رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) ابتدا از مدینه رهسپار «عصر» که کوهی است میان مدینه و وادی فرع، شدند سپس از آنجا به صهباء که در یک منزلی خیبر قرار داشت رفته و از آنجا تا وادی رجیع پیش رفتند. با این کار حضرت ارتباط بین یهودیان خیبر و قبیله همپیمانش ـ غطفان ـ را قطع کردند. قبیله غطفان با شنیدن لشکرکشی حضرت برای کمک به یهودیان خیبر، آماده شدند و تا یک منزل هم پیش رفتند ولی از ترس اینکه لشکر اسلام در غیابشان به خانه و دیارشان حمله کند و زن و بچه هایشان را به اسارت ببرند به خانه های خود بازگشته دست از یاری یهودیان برداشتند.
ایشان بدون اینکه قصد خود را با کسی در میان بگذارند شب هنگام به پای قلعه خیبر رسیدند. چون صبح شد رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) به سپاه خود، فرمان آماده باش داده جلوی درب قلعه، منتظر ماندند. یهودیان چون هر روز، قلعه های خود را گشودند و با بیل و تیشه و دیگر وسایل کار، بیرون آمدند به ناگاه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و سپاهیانش را در برابر خود دیدند و وحشت زده فریاد زدند: «این محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) است که با سپاهیانش آمده» از این رو به قلعه ها فرار کردند و درهای آنها را بستند.
رسول خدا(صلی الله علیه وآله و سلم) چون ترس آنان را دید آن را به فال نیک گرفته فرمودند: الله اکبر خبیر ویران شد ..
خیبر از دو بخش تشکیل می شد: بخش اول پنج قلعه بزرگ را شامل می شد: ناعم، صعب بن معاذ، زبیر، ابیّ و نزار. سه قلعه اول در منطقه ای به نام نطاة و دو قلعه دیگر در منطقه ای به نام شقّ قرار داشتند. بخش دوم معروف به کتیبه دارای سه قلعه مستحکم بود قموص، وطیح، سلالم، علاوه بر این قلعه ها در خیبر قلعه های کوچکتری نیز وجود داشتند که به اهمیت قلعه های فوق نبودند.
خیبر، منطقه‌ای در فاصله حدود ۱۶۰ کیلومتری مدینه در عربستان سعودی که امروزه مرکز آن شهر «الشُرَیْف» است. قلعه‌های خیبر در روزگار صدر اسلام محل سکونت یهودیان بود. عهدشکنی ساکنان یهودی و همکاری آنها با مشرکان مکه در جنگ احزاب باعث وقوع جنگ خیبر در سال هفتم هجری قمری بین سپاه اسلام و ساکنان خیبر شد. در این جنگ منطقه خیبر به تصرف مسلمانان درآمد.
