سخن بلاگ

فاطمه شجاعی پژوهشگر، فعال حوزه زنان و خانواده در گفتگو با خبرنگار زنان و خانواده خبرگزاری برنا درباره افزایش سن ازدواج گفت: با توجه به این که در سبک زندگی غربی آزادی جنسی دیده می‌شود؛ طبیعی است که در چنین محیطی تشکیل خانواده نسبت به جوامع اسلامی و همچنین جامعه ایران از اهمیت کمتری برخوردار باشد.

وی با اشاره به تبلیغات و تاثیرات رسانه‌های غربی ادامه داد: اگرچه سبک زندگی غربی در افزایش سن ازدواج جوانان ایرانی موثر است اما اجرا نشدن و عملیاتی نکردن نظام حقوق خانواده در اسلام در صدر دلایل است.

وی افزود: به عبارت دیگر اگرچه قوانین بسیار خوبی در حقوق وجود دارد، اما به دلیل عدم وجود ساز و کار اجرای عملیاتی به خانواده‌ها تسری پیدا نکرد و صرفاً برای مطالعه در کتاب‌های حقوقی وجود دارند. همچنین ساز و کار به منظور ارائه راهکار برای به تحقق پیوستن حقوق زن و مرد در خانواده از مسیر درست است.

این پژوهشگر حوزه زنان با بیان این که در ظاهر، سبک زندگی غربی باعث افزایش سن ازدواج شد افزود: در باطن نیز عدم آگاهی جوانان به عنوان عاملی موثر در افزایش سن ازدواج نقش دارد. به عنوان مثال اگرچه جهیزیه هیچ وقت وظیفه دختر نبوده و همیشه از سر لطف نشات می‌گرفته؛ اما در عصر حاضر، جهیزیه بردن به نمادی از وضعیت اشرافی و تجمل گرایی تبدیل شده است. همچنین علاوه بر هزینه‌های سرسام‌آور، به خرج دادن حساسیت‌های بی‌مورد نیز از جمله موانع برای ازدواج به موقع به شمار می‌آید.

این فعال حوزه زنان با اشاره به ترویج بالا بردن مقدار مهریه یادآور شد: همچنین دریافت مهریه از ابتدای رابطه زوجین می‌توانست راهی برای جلوگیری از مهریه‌های سرسام‌آور باشد. به عبارت دیگر اگرچه در حال حاضر پسر‌ها به منظور هراس از پرداخت مهریه از ازدواج دوری می‌کنند؛ اما در شرایط مذکور از بابت پرداخت مهریه نگرانی‌ای نداشتند چرا که شرایط و میزان پرداخت دقیقاً مشخص شده بود. از سوی دیگر پرداخت حقوق مالی مثل نفقه، اجرت، اجرت‌المثل و اجرت‌الرضا می‌توانست زنان را از اشتغال تمام یا پاره وقت در محیط بیرون باز دارد؛ اما در کمال تاسف هیچ یک از این امور نه فرهنگسازی برای پسران شد و نه به اجرا در خانواده‌ها رسید.

شجاعی با اشاره به درخواست گواهی صحت و سلامت موقع ازدواج تشریح کرد: مطابق با قانون با ارائه گواهی سلامت به محضردار، امکان جاری شدن عقد وجود دارد؛ دختر و پسر نیز بدون هرگونه تعارف از سمت خانواده‌ها از یکدیگر تقاضای آزمایش اعتیاد، ایدز و سایر آزمایش‌ها را می‌کنند که ثبت رسمی ازدواج صورت بگیرد.

وی این قانون را ساز و کار و راهکاری برای اجرای بند قانون مربوطه دانست و تصریح کرد: با این حال برای مهریه که حق مسلم زن به شمار می‌آید هیچ ضمانتی در نظر نگرفته نشده است. این وضعیت نیز برای نفقه به عنوان وظیفه، تکلیف مرد و حقوق مالی زن صادق است. از همین رو ازدواج در ذهن زن به شکل محدودیت جلوه پیدا می‌کند و از ترس از دست دادن آزادی عمل و استقلال مالی نیز از ازدواج می‌گریزد.

این فعال حوزه زنان با اشاره به هراس و ترس جوانان از ازدواج اظهار داشت: جوانان نیز برای مقابله و رفع این ترس، تصمیم به تکمیل تحصیلات، ارتقای شغل و تهیه مسکن برای یک ازدواج ایده‌آل می‌گیرند، اما در نهایت با بالا رفتن سن، شور و شوق ازدواج نیز از بین می‎رود.

این پژوهشگر مطالعات زنان با بیان این که تا وقتی ساز و کار زندگی دینی و اسلامی، عملیاتی نشود؛ با افزایش سن ازدواج روبرو هستیم خاطرنشان کرد: در حال حاضر خانواده‌هایی هم که تشکیل می‌شوند؛ کارکرد اصلی خانواده را ندارند چرا که وقتی زن و مرد تا پاسی از شب مشغول به کار باشند؛ طبیعی است که یکدیگر را ندیده و فرصت فرزندآوری نیز نداشته باشند؛ به این ترتیب آرامش و آسایش ناشی از تعدد فرزندآوری و تربیت صحیح نسل آینده کمرنگ می‌شود.

شجاعی در پایان گفت: از همین رو ضرورت ترویج و تبلیغ سبک زندگی اسلامی و طراحی ساز و کاری برای اجرایی کردن این سبک از زندگی در جامعه احساس می‌شود.

مصاحبه با خانم شجاعی در مورد حقوق زنان و خانواده