سخن بلاگ

بیست نوع قلب در قرآن کریم

در قرآن کریم، قلب منشا ادراک و تعقل معرفی شده است «ام لهم قلوب لا یفقهون بها» گرچه از فؤاد هم تعبیر شده است. ان السمع و البصر و الفؤاد ...» اما آن چه که مشهور است «قلب» است همچنین صفات و ویژگی های دیگری هم برای قلب گفته شده است. با بررسی آیات قرآن می توان صفات و حالات و ویژگی های ذیل را برای قلب احصا کرد که در قرآن از آن ها سخن به میان آمده است:

1)       القلب السلیم: و آن قلبی است مخلص برای خدا و خالی از کفر و نفاق و هرگونه پستی .{ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ })شعراء:89)

2)      القلب المنیب: و آن قلبی است که همیشه در حال برگشت و توبه به سوی خدا و از آن سو ثابت و پابرجاست بر طاعت خدا . { مَنْ خَشِیَ الرَّحْمَن بِالْغَیْبِ وَجَاء بِقَلْبٍ مُّنِیبٍ })ق:33)
3)    القلب المخبت: و آن قلبی است فروتن و آرام به ذکر خدا . { فتُخْبِتَ لَهُ قلُوبُهُمْ }) حج:54)
4)     القلب الوجل: و آن قلبی است که از یاد خدا می لرزد که مبادا عمل وی به درگاه خدا قبول نشود و از عذاب خدا نجات نیابد .{ وَالَّذِینَ یُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ } )مؤمنون:60)
5)    القلب التقی: و آن قلبی است که به احکام خدا احترام می گذارد .{ ذَلِکَ وَمَن یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ })‌حج‌:32)
6)     القلب المهدی: و آن قلبی است که تسلیم امر خدا و راضی به قضا و قدر پروردگار است .{ وَمَن یُؤْمِن بِاللَّهِ یَهْدِ قَلْبَهُ })تغابن:11)

7)     القلب المطمئن: و آن قلبی است که با یاد خدا و توحیدش آرام می گیرد .{ وتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللّه })رعد:28)

8)    القلب الحی: و آن قلب زنده ای است که از شنیدن داستان های امت های گذشته که با گناه و طغیان هلاک شدند پند و اندرز می گیرد .{ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَذِکْرَى لِمَن کَانَ لَهُ قَلْبٌ })ق:37(

9)     القلب المریض: و آن قلبی است که دچار بیماری شک و نفاق شده و مبتلا شده به فسق و فجور و شهوت های حرام .{ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ })أحزاب:32)

10)   القلب الأعمى: و آن دل کوری است که حق را نمی بیند و در نتیجه پند و اندرز نمی گیرد .{ وَلَکِن تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِی فِی الصُّدُورِ })حج:46)

11)     القلب اللاهی: و آن دلی است که از قرآن غافل و مشغول لهو و لعب و شهوت های دنیاست .{ لاهِیَةً قُلُوبُهُمْ })انبیاء:3)

12)   القلب الآثم: و آن دلی است که گواهی حق را کتمان می کند و می پوشاند .{ وَلاَ تَکْتُمُواْ الشَّهَادَةَ وَمَن یَکْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ })بقرة:283)

13)  القلب المتکبر: و آن دل مغرور و متکبری است که از توحید و طاعت خداوند رویگردان است ، زورگو و جبار است به خاطر ظلم و طغیان .{ قلْبِ مُتَکَبِّرٍ جَبَّارٍ })غافر:35)

14)  القلب الغلیظ: و آن دلی است که عطوفت و رحمت و رأفت از آن برداشته شده .{ وَلَوْ کُنتَ فَظّاً غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ. ) آل عمران:159)

15)  القلب المختوم: و آن قلبی است که هدایت را نمی شنود و تعقل نمی کند .{ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ }) جاثیه:23(

16)   القلب القاسی: و آن دلی است که به عقیده و ایمان نرم نمی شود و وعظ و ارشاد در آن تأثیری ندارد و از یاد خداوند رویگردان است . { وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِیَةً }) مائدة:13)

17)  القلب الغافل: و آن قلبی است که مانع ذکر و یاد پروردگار است و هوا و هوسش را بر طاعت حق تعالی ترجیح می دهد .{ وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِکْرِنَا } )کهف:28)

18)  الَقلب الأغلف: و آن دلی است که پوشیده شده است به طوری که اقوال و فرمایشات رسول اکرم صلى الله علیه و آله در آن نفوذ و رسوخ نمی کند .{ وَقَالُواْ قُلُوبُنَا غُلْفٌ }) بقرة:88)

19)   القلب الزائغ: و آن قلبی است که از حق و حقیقت اعراض می کند .{ فأَمَّا الَّذِینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ }) آل عمران:7 (

20)  القلب المریب: و آن قلبی است که در شک و شکوک متحیر و سرگردان است .{ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ })توبه:45)