فتح خیبر به دست امیرالمومنین علیه السلام
24رجب ، سالروز فتح خیبر به دست امیرالمومنین علیه السلام:
در این روز در سال 7 ه ق در جنگ خیبر مرحب به دست امیرالمومنین علیه السلام کشته شد و قلعه خیبر به دست آن حضرت فتح گردید.
(زاد المعاد: ص 35. فیض العلام: ص 317) و در بحار الانوار 27 رجب روز فتح خیبر ذکر شده است. (بحار الانوار: ج 97، ص 168 - 384)
چون پیامبر صلّى الله علیه و آله به جنگ خیبریان رفت و قلعه قموص را محاصره کرد، ابتدا پرچم را براى مبارزه با آنان به ابوبکر دادند. ابوبکر با لشکرى رفت، ولى چون نظر به پهلوانان آنان نمود فرار کرد و لشکریان هم در پى او باز گشتند. روز بعد پیامبر صلّى الله علیه و آله پرچم را به عمر داد و او هم از ترس کشته شدن به میدان جنگ نرسیده باز گشت.
........................................
انتخاب على علیه السلام براى فتح خیبر:
پیامبر صلّى الله علیه و آله فرمودند: «فردا پرچم را به مردى می دهم که حمله هایش را تکرار کند، نه اینکه فرار کند. کسى که خدا و پیامبرش را دوست دارد و خدا و پیامبرش هم او را دوست دارند، و خداوند خیبر را به دست او فتح می کند». همه اصحاب آرزو کردند که این مقام و منزلت به آنان واگذار شود.
فرداى آن روز، پیامبر صلّى الله علیه و آله فرمود: على بن ابى طالب علیه السلام کجاست ؟ گفتند: چشم دردى دارد که حرکت براى آن حضرت مشکل است. خاتم الانبیاء صلّى الله علیه و آله فرمود: او را حاضر کنید. سلمة بن اکوع رفت و آن حضرت را آورد. پیامبر صلّى الله علیه و آله سر آن حضرت را در بر گرفت و از آب دهان مبارک به چشمان نورانى حضرت خاتم الاوصیاء على مرتضى علیه السلام مالید و فرمود: «بار الها، زحمت گرما و سرما را از او بردار». پس از آن روز بر امیرالمومنین علیه السلام درد چشم عارض نشد و از گرما و سرما آزرده نگشت.
پیامبر صلّى الله علیه و آله زره خود را بر او پوشانید و ذوالفقار را بر کمر او بست و پرچم به آن حضرت سپرد و سوار بر مرکبش نموده فرمود: «جبرئیل از سمت راست، میکائیل از سمت چپ، عزرائیل از پیش رو و اسرافیل از پشت سر، و نصرت خدا بالاى سر، و دعاى من از پشت سر تو است». فرمود: یا على، مسلمانى را بر ایشان عرضه کن.
........................................
میدان جنگ خیبر:
آن حضرت رفت، و پس از موعظه و نصیحت عده اى براى جنگ با او آمدند. آنان دو نفر از مسلمانان را شهید کردند. امیرالمومنین علیه السلام بر آنها تاخته و آنها را کشتند. آنگاه برادر مرحب با عده اى آمدند. حضرت آنها را هم به درک فرستاد.
مرحب که شجاع بود به خونخواهى آمد. امیرالمومنین علیه السلام چنان با ذوالفقار بر سرش فرود آورد که شمشیر از حلقش گذشت و او را دو نیم ساخت و به خاک انداخت. صداى تکبیر مسلمانان بلند شد. عدهاى از یهود به دفاع آمدند و با مسلمانان به جنگ پرداختند . امیرالمومنین علیه السلام به مبارزه ادامه داد تا عده اى کشته شدند و عده اى به قلعه گریختند.
آن حضرت با دست قدرتمند حیدرى در قلعه را کند و براى مسلمانان معبر قرار داد تا از خندق عبور کنند. حضرت چندین بار مسلمانان را از روى خندق به وسیله ئ آن در عبور داد، با اینکه از سه روز قبل، آن حضرت گرسنه بود.
(المستدرک على الصحیحین: ج 3، ص 37. مجمع الزوائد و منبع الفوائد: ج 9، ص 124. کنز العمّال: ج 5، ص 283. فیض العلام: ص 317 - 321)
2 - بازگشت جعفر طیّار از حبشه:
آمدن جناب جعفر بن ابى طالب علیه السلام برادر امیرالمومنین علیه السلام از حبشه در روز فتح خیبر اتفاق افتاده است.
(منتخب التواریخ: ص 56. وقایع الایام: ج رجب، ص 255)
خیبر، منطقهای در فاصله حدود ۱۶۰ کیلومتری مدینه در عربستان سعودی که امروزه مرکز آن شهر «الشُرَیْف» است. قلعههای خیبر در روزگار صدر اسلام محل سکونت یهودیان بود. عهدشکنی ساکنان یهودی و همکاری آنها با مشرکان مکه در جنگ احزاب باعث وقوع جنگ خیبر در سال هفتم هجری قمری بین سپاه اسلام و ساکنان خیبر شد. در این جنگ منطقه خیبر به تصرف مسلمانان درآمد.