آیتالله ضیاءآبادی میگوید: سالها در مساجد و منازل، زیارت عاشورا میخواندیم و جباران نیز با آسودگی خاطر بر ما حکومت میکردند، در حالی که زیارت عاشورا برای پرورش روح منتقد است، نه وسیلهای برای ثواببردن و با بیتفاوتی از کنار حکومتهای طاغوتی گذشتن!
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، آیتالله سیدمحمد ضیاءآبادی از اساتید برجسته اخلاق در شهر تهران است. در ادامه پای سخنان این مفسر قرآن کریم مینشینیم:
ما خواندن زیارت عاشورا را هدف میدانیم و با خواندن آن مخصوصاً اگر با صد لعن و صد سلام و در یک اربعین باشد، خود را عامل به وظیفه مطلوب از آن زیارت به حساب میآوریم در صورتی که زیارت عاشورا وسیله است و میخواهد در مقابل ظالمان و جباران انسانهایی مبارز و مقاوم بسازد و نه صرفاً افرادی نوحهسرا و تسلیم در برابر ستمگران! مگر در آن زیارت نمیخوانیم: «فَأَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِی أَکْرَمَنِی بِمَعْرِفَتِکُمْ وَ مَعْرِفَةِ أَوْلِیَائِکُمْ وَ رَزَقَنِی الْبَرَاءَةَ مِنْ أَعْدَائِکُمْ؛ از خدا میخواهم که مرا به سبب معرفت شما و معرفت دوستان شما، گرامی داشته و به من برائت و بیزاری جستن از دشمنان شما را روزی فرماید».
زیارت عاشورا با صدای دلنشین حاج مهدی صدقی
ابن مرجانه کیست؟
ابن مرجانه همان عبیداللّه بن زیاد ملعون است که در زمان حادثه عاشورا والى کوفه بود و شهادت امام حسین علیه السلام و یاران او به دستور وى انجام گرفت. ابن زیاد را «ابن مرجانه» مى گویند؛ زیرا نام مادر او کنیزى بدکاره به نام «مرجانه» بود. پس از عاشورا که اسراى اهل بیت علیهم السلام را در کوفه وارد دارالاماره کردند، حضرت زینب علیهاالسلام خطاب به ابن زیاد، او را «ابن مرجانه» خواند که این، اشاره به نسب ناپاک او بود و رسواگر حاکم مغرور کوفه.
عبیداللّه از سرداران مشهور اموى بود که در سال ۵۴ هجرى از طرف معاویه به حکومت خراسان گمارده شد و در سال ۵۶ از آنجا عزل و به حکمرانى بصره منصوب گردید. پس از مرگ معاویه و روى کار آمدن یزید و با حرکت مسلم بن عقیل به سمت کوفه، با حفظ سمت، والى کوفه نیز شد و اوضاع را تحت کنترل در آورد و مسلم بن عقیل را به شهادت رساند و پس از آن، فرمان قتل سید الشهدا علیه السلام و یاران او و اسارت اهل بیت علیهم السلام را به عمر بن سعد ـ که فرمانده سپاه کوفه در کربلا بود ـ داد. (سفینة البحار، ج ۱، ص ۵۸۰؛ معارف و معاریف، ج ۴، ص ۱۵۳۰؛ دایرة المعارف بزرگ اسلامى، ج ۳، ص ۶۴۰ و فرهنگ عاشورا، ص ۳۰۵).
عبیداللّه، فرزند زیاد بن ابیه است؛ زیاد کسى بود که به خاطر ارتباط فراوان مردان با مادرش، کسى نتوانست نسب او را مشخص کند و نام پدر وى را ذکر کند. از این رو، او را زیاد پسر پدرش (زیاد بن ابیه) مى نامیدند. معاویه مى کوشید این حلقه مفقوده را مشخص کند و زیاد را از این ننگ دور سازد. بدین خاطر، او را زیاد بن ابى سفیان خطاب کرد!!. اما اقبال و استقبال از سوى عموم آشنایان با تاریخ خانوادگى زیاد، صورت نگرفت و باز هم او را زیاد بن ابیه مى نامیدند.
ابن زیاد پس از مرگ یزید، ادعاى خلافت کرد و اهل بصره و کوفه را به بیعت فراخواند ولى کوفیان او و یارانش را از شهر بیرون کردند و در صدد انتقام گرفتن از خون شهداى کربلا برآمدند. وى که به شام گریخته بود، براى خاموش ساختن انقلاب توابین به جنگ آن ها شتافت.
سرانجام او در یکى از درگیرى ها با سپاه مختار، در سال ۶۷ به هلاکت رسید. ابن مرجانه همان عبیداللّه است و تکرار دوباره آن با واو عطف تفسیرى معمول است. عبیداللّه بن زیاد فرد شناخته شده اى بود و ظلم و ستم بى حد او نسبت به شیعیان على بن ابى طالب او را مشهور ساخته بود ولى در این زیارت و در خطابه هاى اهل بیت و اسراى کربلا، ابن زیاد به مردم بیشتر معرفى شده و با معرفى مادر وى، اوج خباثت، ناپاکى و رذالت او به شنوندگان منتقل شده است. مرجانه مادر عبیداللّه بن زیاد از زنان بدکار مشهور و معروف بود(۱۰) و معرفى ابن زیاد در این زیارت و در خطابه هاى دیگر به ابن مرجانه یادآورى خباثت اصل و طینت و ریشه اوست.
عبیدالله در سال 28 و یا 29 هجری متولد و در سال 68 (5)و یا 67 هجری به دست یاران مختار به قتل رسید.(دایرة المعارف فارسی، ج2، ص 1678؛ تاریخ طبری، ج7، ص166)
اللهم العن عبیدالله بن زیاد و ابن مرجانه و عمربن سعد و شمرا ... (زیارت عاشورا)
مقصد سوم در فصل هفتم از باب زیارات: کیفیت زیارت امام حسین علیه السلام و زیارت حضرت عباس: زیارات مخصوصه؛ هفتم- زیارت عاشورا است؛ بعد از زیارت عاشورا، این دعا را می خوانیم:
روایت کرده محمد بن خالد طیالسى از سیف بن عمیره که گفت بیرون رفتم با صفوان بن مهران و جمعى دیگر از اصحاب خودمان بسوى نجف بعد از خروج حضرت صادق علیه السلام از حیره به جانب مدینه پس زمانى که ما فارغ شدیم از زیارت یعنى زیارت امیر المؤمنین علیه السلام گردانید صفوان صورت خود را به جانب مشهد ابو عبد الله علیه السلام پس گفت از براى ما که زیارت کنید حسین علیه السلام را از این مکان از نزد سر مقدس امیر المؤمنین علیه السلام که از اینجا ایما و اشاره کرد به سلام بر آن حضرت جناب صادق علیه السلام و من در خدمتش بودم سیف گفت پس خواند صفوان همان زیارتى را که روایت کرده بود علقمه بن محمد حضرمى از حضرت باقر علیه السلام در روز عاشورا آنگاه دو رکعت نماز کرد نزد سر امیر المؤمنین علیه السلام و وداع گفت بعد از آن نماز امیر المؤمنین علیه السلام را و اشاره کرد به جانب قبر حسین علیه السلام به سلام در حالتى که گردانیده بود روى خود را به جانب او و وداع کرد بعد از زیارت او را و از دعاهایى که بعد از نماز خواند این بود:
یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ یَا کَاشِفَ کُرَبِ الْمَکْرُوبِینَ یَا غِیَاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ
اى خدا اى خدا اى خدا اى مستجاب کننده دعاى بیچارگان و اى برطرف کن غم و اندوه پریشان خاطراناى دادرس دادخواهان
یَا صَرِیخَ الْمُسْتَصْرِخِینَ (وَ) یَا مَنْ هُوَ أَقْرَبُ إِلَیَّ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ
و اى فریادرس فریادخواهان و اى آنکه تو از رگ من به من نزدیکترى
(وَ) یَا مَنْ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ (وَ) یَا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَى وَ بِالْأُفِقِ الْمُبِینِ
اى آنکه بین شخص و قلب او حایل مىشوى اى آنکه ذاتت در منظره بلند است و وجودت در افق روشن است
(وَ) یَا مَنْ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى (وَ) یَا مَنْ یَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ مَا تُخْفِی الصُّدُورُ
اى آنکه او منحصرا بخشاینده و مهربان و بر عرش مستقر است اى آنکه نظر چشم آنان که به خیانت نگرند و آنچه در دلها پنهان دارند همه را مى دانى
زیارت عاشورا با صدای آرام و دلنشین ، حاج مهدی سماواتی
شهادت این عزیز را به همسر و فرزند و خانواده و دوستانش و به محضر رهبر عزیز انقلاب تبریک عرض می کنیم.
مصاحبه اختصاصی با همسر شهید حججی