اهمیت حجاب در اسلام
حجاب در اسلام از اهمیت فراوانی برخوردار است و آیاتی در قرآن و احادیثی از ائمه (ع)، از وجوب و اهمیت آن سخن گفتهاند. حکم حجاب در فقه در بخش نماز و نکاح مطرح شده است، که این حکم از دیدگاه فقها از احکام ضروری دین اسلام است. در باور مسلمانان، ایجاد امنیت روانی و حفظ سلامت اخلاقی جامعه از حکمتهای واجب شدن حجاب است.
در آیه 31 سوره نور، در اهمیت حجاب اینگونه آمده است:
«وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَایبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ لْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَیٰ جُیوبِهِنَّ وَ لَایبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ... وَ لَایضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیعْلَمَ مَا یخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَی اللهِ جَمِیعًا أَیهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» و به زنان با ایمان بگو: «دیدگان خود را [از هر نامحرمی] فرو بندند و پاکدامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که طبعاً از آن پیداست. و باید روسری خود را بر گردن خویش [فرو] اندازند، و زیورهایشان را جز برای شوهرانشان یا پدرانشان... آشکار نکنند؛ و پاهای خود را [به گونهای به زمین] نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته میدارند معلوم گردد. ای مؤمنان، همگی [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنید، امید که رستگار شوید».
حدیثی درباره حجاب
رسول خدا (ص) نیز فرمودهاند: «هر زنی که به خداوند سبحان و روز قیامت ایمان دارد، زینتش را برای غیر شوهرش آشکار نمیکند و همچنین موی سر و مچ خود را نمایان نمیسازد و هر زنی که این کارها را برای غیر شوهرش انجام دهد، دین خود را فاسد کرده و خداوند را نسبت به خود خشمگین کرده است؛ و همچنین زر و زیور خود را در منظر و دیدگاه غیر شوهر نمیگذارد و در غیاب شوهر، خود را خوشبو نمیکند که اگر چنین کند، دینش را تباه و خدا را به خشم آورده است. برای زن، جایز نیست مچ پا را برای مرد نامحرم آشکار سازد و اگر مرتکب چنین عملی شد، اول اینکه: خداوند سبحان همیشه او را لعنت میکند. دوم اینکه: دچار خشم و غضب خداوند بزرگ میشود. سوم اینکه: فرشتگان الهی هم او را لعنت میکنند. چهارم: عذاب دردناکی برای او در روز قیامت آماده شده است». (مستدرک حاکم، ج ۲، ص ۵۴۹)
وضعیت حجاب در جامعه کنونی
انقلاب اسلامی ایران با هدف احیای ارزشها شکل گرفت و همان گونه که انتظار میرفت حجاب نیز به عنوان جلوهای بارز از ارزشهای اسلامی، به درخواست مردم و دستور امام خمینی(ره)، در کسوت یک قانون درآمد تا تحقق این مهم را امکانپذیرتر نماید. سالهای پس از انقلاب و به خصوص با آغاز جنگ تحمیلی و فضای معنوی حاکم بر کشور، این ارزش اسلامی را در افراد جامعه درونی کرده بود، از همین رو، روزبهروز بر رونق حجاب و عفاف افزوده میشد.
با پایان یافتن دوران دفاع مقدس و ورود به دوران سازندگی، توجه دولت و به تبع آن مردم از مفاهیم معنوی به مسائل مادی معطوف شد. در این دوران، دولت تمام هموغم خود را برای سروسامان بخشیدن به ویرانیهای حاصل از جنگ گذارد، اما در این بین ریشهی برخی باورهای مذهبی در میان مردم استواری خود را از دست داد. شاید یکی از دلایل دستور اسلام برای انجام روزانهی عبادتها این باشد که شاداب ماندن روحیهی معنوی، اعتقادات و باورها نیازمند تکرار و تمرین و گاهی بازنگری و بهروزرسانی است اما در دوران سازندگی از این مهم غفلت شد.
این وضعیت در دوران اصلاحات، به دلیل کار گستردهی فرهنگی برای دور کردن جامعه از فضای ارزشی، شدت بیشتری گرفت. در این دوران، ظهور و فعالیت ماهوارهها در کنار رسانههای داخلی همچون روزنامههای زنجیرهای شدت گرفت. کمکم با گسترش هجمههای رسانهای ضد مقدسات و کمرنگ شدن باورهای دینی در میان برخی از طبقات جامعه، بدحجابی نمود بیشتری یافت و زنان و دختران بدحجاب در خیابانها ظاهر شدند.
بدحجابی مسئلهای فردی نیست که به تصمیم شخصی افراد باز گردد و دلیل وجوب آن در دین آسمانی اسلام نیز همین نکته است و ادامهی روند کنونی با همین شیب و حتی شیبی کمتر از این میتواند سبب گسترش بیبندوباری و فساد در جامعه شود و این آفت، بیتردید، دامن ساختار خانواده را نیز خواهد گرفت. با تزلزل ساختار خانواده، جامعه نیز دچار تزلزل میشود و به سمت فروپاشی حرکت خواهد کرد.
با نگاهی به وضعیت حجاب گروههای سنی مختلف، میتوان بیشترین بدحجابیها را در میان قشر جوان جامعه مشاهده کرد، البته این رفتار به سنین بالاتر نیز تسری یافته است و به نسبت سالهای گذشته بدحجابی بیشتری در بین سنین بالاتر شاهدیم. هرچند نمیتوان از تأثیر گروه همسالان در این سنین غافل شد، اما نوجوانان و کودکان از پدر و مادر و اطرافیان خود نیز الگوبرداری میکنند و به همان نسبت که بدحجابی بیشتری را در گروههای سنی بالاتر شاهدیم، تسری این مسئله به نوجوانان و جوانان تربیتیافته در دامان مادرانی که خود از حجاب مناسبی برخوردار نیستند دور از انتظار نیست.
باتوجه به شرایط کنونی، لازم است که دستگاهای مسئول، به بی توجهی خود نسبت به مسئله فرهنگ و پوشش جامعه پایان دهد و با اقدامات مناسب، جلوی این ناهنجاری را بگیرند؛ در کنار اقدامات دستگاههای مسئول، افراد و خانواده ها نیز بایستی تمام تلاش خود را به کار بگیرند و با هوشیاری در برابر این اتفاق، عمل نمایند.